Hỏi: Nhân dịp Năm Thánh
2016 kinh lòng thương xót Chúa sắp được mở ra trong toàn Giáo Hội, Xin Cha giải
thích rõ về ơn toàn xá được hưởng nhân dịp này.
Trả lời: Đúng, Năm Thánh
Lòng thương xót Chúa (Divine Mercy) sẽ được mở ra trong toàn Giáo Hội vào ngày
8 tháng 12 năm nay (2015), nhằm ngày lễ kinh Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội
(Immaculate Conception).Năm Thánh (Jubilee Year) là dịp trọng đại cho giáo dân
được hưởng nhờ ơn toàn xá (planery Indulgence) của Giáo Hội.
Nhưng trước khi trả lời câu
hỏi trên, tôi cần nói lại một lần nữa Giáo lý của Giáo Hội về vấn đề tha tội và
đền tội như sau:
1. Giáo lý của Giáo Hội về
vấn đề tha tội và đền tội
Theo giáo lý của Giáo Hội,
thì sau khi các tội đã được tha qua bí tích hoà giải, hối nhân phải làm một việc
gọi là “đền tội (penance)” để sữa chữa những xáo trộn của tội đã được tha nhưng
hậu quả còn để lại trong trong tâm hồn hối nhân. Vì thế, những hậu quả này cần được
thanh tẩy cho sạch để được vào Thiên Đàng ( đối với các linh hồn còn trong Luyện
tội) (x. SGLCG, số 1459).
Các linh hồn này đang cần sự
giúp đỡ của những người còn sống làm việc lành cầu nguyện cho để được mau chóng
vào hưởng Thánh Nhan Chúa trên Thiên Đàng. Một việc lành có giá trị tha hình phạt
hữu hạn (temporal punishment) là ơn toàn xá mà Giáo Hội ban trong những dịp đặc
biệt như Năm Thánh để các tín hữu còn sống lãnh nhận và nhường lại cho các linh
hồn đang còn được thanh luyện trong nơi gọi là Luyện tội, hay Luyện ngục
(Purgatory).
Các linh hồn thánh ở nơi
đây là những người đã ly trần trong ơn nghĩa Chúa, nhưng chưa thánh thiện đủ để
vào ngay Thiên Đàng sau khi chết nên cần “ tạm trú” ở nơi đây một thời gian dài
ngắn tùy theo mức hoàn hảo đòi hỏi.
Các linh hồn này đã hết thời
giờ làm việc lành rồi, nên chỉ còn nhờ cậy các Thánh trên Thiên Đàng nguyện
giúp cầu thay cho, cũng như trông chờ thân nhân còn sống cứu giúp bằng những việc
lành như cầu nguyện, xin dâng Thánh Lễ hay lãnh ơn xá để giúp cho họ được mau
gia nhập hàng ngũ các Thánh đang vui hưởng Thánh Nhan Chúa trên Thiên Đàng. Tuy
không còn thì giờ để làm việc lành cho mình nữa, nhưng các linh hồn ở luyện ngục
có thể cầu xin đắc lực cho các tín hữu còn sống trên trần gian. Đó là nội dung
tín điều các thánh thông công nói về sự hiệp thông giữa các Thánh trên Thiên
Đàng, các linh hồn thánh trong Luyện tội và các tín hữu còn sống trên trần
gian.
Các Thánh trên trời không cần
ai giúp mình nữa vì đã thánh thiện đủ để đang được hưởng Thánh Nhan Chúa trên
Thiên Đàng. Nhưng các Thánh có thề cứu giúp hữu hiệu cho các linh hồn còn trong
Luyện tội và cho các tín hữu còn sống trên dương thế. Cứu giúp bằng lời nguyện
giúp cầu thay trước Tòa Chúa cho các linh hồn và các tín hữu còn sống. Các linh
hồn còn trong Luyện nguc không thể tự giúp mình được nữa, nên chỉ còn trông cậy
vào các Thánh trên Trời và các tín hữu còn sống giúp họ bằng lời cầu nguyện và
việc lành dành cho họ.
Các tín hữu còn sống có lợi
điểm là còn thì giờ để lập công đền tội cho mình , và cứu giúp các linh hồn
thánh trong Luyện tội.
Như thế, chung qui chỉ vì tội
mà con người phải xa tránh để sống đẹp lòng Chúa ngay ở đời này và được cứu rỗi
để vào Nước Trời mai sau.
Nói đến tội, thì tội nào
cũng có thể được tha qua bí tích hòa giải , trừ tội phạm đến Đức Chúa Thánh Thần,
tức tội chối bỏ Thiên Chúa hoàn toàn thì không thể tha được như Chúa Giêsu đã
nói rõ trong Phúc Âm Thánh Marc-cô (Mc.3: 28-29).
Được tha qua ơn phép giải tội
(absolution), nhưng mọi tội trọng hay nhẹ đều để lại những hậu quả lớn nhỏ
trong tâm hồn hối nhân cũng như trong tương quan với người khác, nên cần được sửa
chữa sau khi xưng tội. Thí dụ, tội lỗi phép công bằng (ăn cắp tiền, tài sản của
người khác, vu cáo làm thiệt hại danh dự, đời tư của ai) đòi buộc hối nhân phải
đền bù thiệt hại tương xứng về vật chất hay tinh thần cho người mình đã làm thiệt
hại nhiều hay ít. Cụ thể, ăn cấp tiền bạc hay tài sản của ai thì không thể đọc
năm ba kinh hay lần chuỗi 50 để đền tội được, mà phải hoàn trả cho người ta số
tiền mình đã lấy vì phép công bằng giao hoán đòi buộc. Lại nữa, công khai mạ lỵ
ai, thì cũng phải công khai nhận lỗi và xin lỗi cá nhân hay tập thể mình đã xúc
phạm chứ không thể âm thầm đọc vài kinh đền tội là xong. Các tội khác như bỏ lễ
ngày Chúa Nhật hoặc lễ trọng, giận hờn, nói tục , phạm tội lỗi điều răn thứ
sáu, thứ chín, v.v thì có thể làm những việc đền tội cách kín đáo hơn do cha giải
tội giao. Đó là tất cả ý nghĩa của việc “đền tội” đòi hối nhân phải thi hành
sau khi đã thành thật xưng các tội nặng nhẹ mình lỡ phạm vì cố ý hay vì yếu đuối
con người và được tha qua bí tích hòa giải.
Mục đích của việc đền tội
này là để được tha hình phạt hữu hạn (temporal punishment) tức là để sửa chữa
những hậu quả của tội đã để lại trong tâm hồn hối nhân như đã nói ở trên. Hình
phạt này khác với hình phạt đời đời (eternal punishment) dành cho những ai chết
khi đang mắc tội trọng (mortal sin) mà không kịp ăn năn hay không muốn ăn năn để
xin Chúa thứ tha. (x. SGLCG,số 1033, 1472).Hoặc những ai đã chối bỏ Thiên Chúa
hoàn toàn để làm những sự dữ như giết người, giết thai nhi, trộm cướp, dâm ô
thác loạn mà không hề ăn năn cho đến khi chết.Những người bị hình phạt đời đời
thì không còn trông nhờ ai cứu giúp gì được nữa, vì đã vĩnh viễn xa lià Thiên
Chúa là tình thương rồi.
Vả lại, cũng không có sự hiệp
thông nào giữa các Thánh trên trời, các linh hồn trong Luyện tội và các tín hữu
trên trần gian như Giáo Hội day (X SGLGHCG số 1033-1037).Vì thế, các Thánh,
các linh hồn và các tín hữu không thể giúp gì được nữa cho những ai đang xa lìa
Chúa trong nơi gọi là hỏa ngục.
Cũng cần phải nói thêm là
Thiên Chúa không tiền định cho ai và cũng không muốn phạt ai xuống hỏa ngục vì
Người là Cha đầy yêu thương, “Đấng cứu độ chúng ta, Đấng muốn cho mọi người được
cứu độ và nhận biết chân lý.” (1 Tm 2:4). Nhưng phải có hỏa ngục vì người ta
đã tự ý chọn nơi này qua cách sống chối bỏ Thiên Chúa hoàn toàn để làm những sự
dữ, sự tội mà không hề biết ăn năn sám hối để xin tha thứ.Con người có tự do chọn
lựa và Thiên Chúa luôn tôn trọng cho con người xử dụng tự do đó để sống theo
Chúa để được chúc phúc. hay theo thế gian và ma quỷ để bị luận phạt. Nghĩa là nếu
chọn sống theo ma quỷ và thế gian thì phải chịu mọi hậu quả của chọn lựa này.
Ngược lại, với hình phạt hữu
hạn, chúng ta có thể làm những việc lành để tự giúp mình sửa chữa những hậu quả
của tội trong khi còn sống. Nếu không làm hoặc làm chưa đủ thì sau khi chết phải
được thanh luyện trong nơi gọi là “Luyện tội” (Purgatory), tức là nơi thanh luyện
cuối cùng để linh hồn được hoàn toàn thánh thiện hầu xứng đáng vào hưởng Thánh
Nhan Chúa trên Thiên Đàng..
Chính vì mục đích giúp các
hối nhân còn sống hay các linh hồn đang chịu thanh luyện trong Luyện tội được
khỏi hình phạt hữu hạn mà Giáo Hội ban một đặc ơn gọi là Ân xá.
2. Vậy Ân xá là gì?
- Ân xá (Indulgence) là ơn
sủng mà Giáo Hội lấy ra từ kho tàng công ơn cứu chuộc của Chúa Kitô, công nghiệp
của Đức Mẹ và các Thánh để xin Chúa tha các hình phạt hữu hạn (temporal
punishment) cho hối nhân còn sống hay cho các linh hồn trong Luyện tội. Nói
khác đi, Ân xá giúp thanh tẩy những hậu quả của tội đã được tha.
Các tín hữu còn sống hay đã
qua đời đều có thể lãnh nhận ân xá để được tha hình phạt hữu hạn mình còn thiếu
sót chưa đền đủ sau biết bao tội nặng nhẹ đã được tha qua bí tích hoà giải.Như
thế, ân xá cũng là ơn tha thứ của Thiên Chúa mà Giáo Hội, với tư cách là Người
Quản Lý kho tàng Ơn Cứu Chuộc nhờ công nghiệp của Chúa Kitô - lấy ra để phân
phát cho con cái mình.
“Ân xá có thể là từng phần
(partial) hay toàn phần (plenary) tức ơn toàn xá để tha từng phần hay toàn phần
hình phạt hửu hạn mà ta đáng phải chịu vì hậu quả của tội lỗi. Tín hữu có thể
lãnh ân xá cho mình hay nhường lại cho các người đã qua đời (Sđd, số
1471), nhưng không thể nhường cho người đang còn sống trên trần gian này
Giáo Hội ban ơn toàn xá đặc
biệt trong Năm Thánh (Jubilee Year) và trong những dịp đặc biệt khác như kỷ niệm
thành lập Giáo Phận, Nhà Dòng, Tu Hội, hành hương kính Đức Me, viếng nghĩa
trang trong dịp lễ cầu cho các linh hồn v,v.
Thí dụ, Năm Thánh 2010 được
Tòa Thánh cho phép mở ra tại quê nhà để mừng kỷ niệm 50 năm Hàng Giáo Phẩm Việt
Nam được thành lập (1960-2010), đánh dấu sự trưởng thành của Giáo Hội Việt Nam
trong Giáo Hội hoàn vũ.
Muốn hưởng ơn toàn xá trong
Năm Thánh , các tín hữu phải sốt sắng chuẩn bị tâm linh cách chu đáo, như cầu
nguyện, hãm mình, làm việc bác ái, đặc biệt suy niệm mầu nhiệm và sứ mang của
Giáo Hội trong trần thế. Đồng thời cũng phải thành tâm thống hối mọi tội lỗi và
quyết tâm cải thiện đời sống trong ánh sáng Tin Mừng Cứu Độ của Chúa Kitô. Cần
đi xưng tội để được hòa giải với Chúa và với Giáo Hội. Dĩ nhiên sau đó là phải
tham dự Thánh Lễ và rước Mình Máu Chúa Kitô và làm những việc lành qui định như
đọc kinh Tin Kinh, kinh Lạy Cha, kinh Kính Mừng, Kinh Sáng danh để cầu nguyện
theo ý Đức Thánh Cha. Sau hết phải đến viếng (hành hương) một Thánh Đường được
chỉ định là nơi hành hương trong Giáo Phận, thay vì phải sang Rôma để viếng Đền
Thánh Phêrô, quá xa xôi , tốn phí.
Tóm lại, ơn toàn xá là đặc
ân mà Giáo Hội lấy từ kho tàng thiêng liêng của Chúa để ban cho tín hữu còn sống
hay đang chịu thanh luyện trong nơi Luyện tội để được sạch mọi vết nhơ của tội
hầu đạt mức thánh thiện hoàn toàn để hưởng Thánh Nhan Chúa trong Nước Hằng Sống.
Nhưng xin giải thích rõ
thêm là ân xá, dù là từng phần hay toàn phần (tức ơn toàn xá hay còn gọi là ơn
đại xá) đều không có mục đích tha bất cứ tội nặng hay nhẹ nào mà chỉ chỉ có
công dụng tha hình phạt hữu hạn như đã giải thích ở trên. Nghĩa là, khi ta biết
mình đã phạm tội nặng hay nhẹ nào thì trước hết phải xin Chúa tha thứ qua bí
tích hòa giải tức là phải đi xưng tội chứ không thể ở trong tình trạng “có tội” đó mà lãnh ơn toàn xá để xin tha tha tội được. Tóm lại, ai muốn hưởng ơn toàn
xá, thì buộc phải đi xưng tội, rước Mình Thánh Chúa và đọc các kinh qui định
cùng viếng nhà thờ như đã nói ở trên.
Ước mong những giải thích
trên thỏa mãn câu hỏi đặt ra.
Lm. PX. Ngô Tôn Huấn 12/10/2015