1. Xin cho biết Mục đích và
Ý nghĩa việc ăn chay kiêng thịt trong GHCG:
Ăn chay là hình thức đền tội
của Cựu Ước và Tân Ước.
Chúa Giêsu giữ chay 40 đêm
ngày để làm gương cho các tín hữu.
Trong GHCG, ăn chay kiêng
thịt có mục đích và ý nghĩa như sau:
1/ Bỏ mình, hãm mình, hy sinh, đền tội, dẹp
tính mê ăn uống, đó là một trong 7 mối tội đầu (Thứ 5 Kiêng bớt chớ mê ăn uống).
2/ Tỏ
lòng Sám hối tội lỗi,
3/ Thông cảm Sự Thương khó của Chúa Kitô.
Mỗi người chúng ta, chẳng
ai là không phải đền tội, tội đầy đầu trong tư tưởng, lời nói, việc làm sai,
thiếu sót bỏ không làm việc tốt phải
làm..."lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng".
Do đó, nếu Giáo hội không
buộc ăn chay kiêng thịt, thì tự mình cũng nên tìm cách hãm mình đền tội cách nhẹ
ở đời này, hơn là để đền tội "cách nặng" trong luyện ngục đời sau!
2. GHCG dạy ăn chay kiêng
thịt bao nhiêu lần trong một năm?
a- Giáo hội toàn cầu chọn các Thứ Sáu quanh năm làm ngày đền tội (Gl khoản
1250) nhưng để tùy mỗi Giáo hội địa phương xác định ăn chay kiêng thịt, Hội đồng
Giám mục được chọn hình thức khác thay thế.
b- Giáo hội chỉ buộc các giáo dân toàn cầu
ăn chay và kiêng thịt một năm 2 lần (Thứ
Tư lễ Tro và Thứ Sáu Tuần Thánh) (Gl 1251).
c- Cũng khoản 1251 này, Giáo hội dạy: "
Vào các ngày thứ sáu , nếu không trùng với ngày lễ Trọng, thì phải kiêng thịt
hay kiêng một thức ăn khác theo Hội đồng Giám mục đã qui định (Gl 1253)".
3. Mấy tuổi thì ăn chay,
kiêng thịt?
- 18 tuổi trọn tới hết 59
là tuổi ăn chay (Gl 1252).
- 14 tuổi trọn (không nói kết
thúc, nghĩa là trọn đời) là tuổi kiêng thịt.(Gl 1215)
4. Cách ăn chay: Được ăn một
bữa trưa no (nếu bữa trưa là bữa chính, thì bữa sáng và bữa chiều cũng được ăn
ít hơn bữa trưa.
Phẩm và lượng đồ ăn tùy
phong tục địa phương (Đức GH Phaolô VI, Tự Sắc về Đền tội Paenitemini ngày
17.2.1966).
Nhưng trong ngày chay không
được ăn vặt như kẹo, bánh v.v.
Cần để ý đến tinh thần hy
sinh, hãm mình, khắc khổ, tự chế.
5. Cách kiêng thịt: Kiêng các thứ thịt loài vật máu nóng (loài có
vú và chim) kể cả bộ lòng...
Nhưng được ăn trứng và các
thứ biến chế từ sữa, được ăn những đồ gia vị, những thứ biến chế từ mỡ loài vật
(Paenitemini 3,1).
Được ăn cháo lỏng có mùi thịt
(meat gravy and sauces). (Catholic Alamnac 1989 Coi Abstinence).
6. Được tha giữ chay:
- Giáo hội không buộc người
không thể giữ những luật buộc như ăn chay, kiêng thịt. Giáo hội tha chung cho
những người sau:
a/ Những người vì sức khỏe, bệnh nhân...
b/ Những người phải làm việc nặng nhọc,
c/ Những người nghèo khó vẫn khổ sở vì đói,
d/ Những người được cha xứ, Bề trên Dòng,
Giám mục tha (Gl 1245)
7. Được tha kiêng thịt:
a/ Tha chung Ngày Thứ Sáu gặp lễ Trọng (Gl
1251) (ví dụ lễ Thánh Cả Giuse trong mùa Chay 2010, nhưng nếu địa phương cứ giữ
"kiêng thịt ", thì cứ theo địa phương.
b/ Người vì sức khỏe, hay công việc nặng nhọc
cần phải ăn thịt,
c/ Người mà chủ nhà, chủ nhân, nhà thương
không cho đồ ăn khác...
Ngoài ra, ai cần tha thì
xin phép linh mục xứ, cộng đoàn nơi mình đang ở.
8. Tại sao Giáo hội buộc
kiêng thịt mà lại cho ăn những món khác như tôm, cá, cua…đôi khi còn ngon
và đắt tiền hơn thịt nữa?
- Thông thường người ta từ
nhỏ tới lớn thích ăn thịt hơn ăn cá.
Thịt thường thơm ngon hơn
mùi đồ biển tanh tao (trừ người Do thái, cậu bé khi đi theo cha mẹ nghe Chúa giảng,
cũng đem 5 chiếc bánh mì đen và 2 con cá:
"Ở đây có một em bé có năm chiếc bánh lúa mạch và hai con cá)(Gioan 6,9),
Đàng khác theo y học, đạo đức
học: Thịt bò, thịt heo có nhiều chất kích thích tình dục hơn cá, tôm, cua (cá
có máu lạnh). Có thể đó là một lí do Giáo hội dạy kiêng thịt như một hình thức
hãm mình, sám hối tội lỗi.
Nếu là ngày Sám hối tội lỗi,
thì ăn chay kiêng thịt là đúng ý nghĩa rồi. Ngày sám hối mà "ăn thịt béo uống
rượu ngon" thì gọi là ăn Tiệc chứ ai gọi là ăn chay.
Nhưng nếu vì kiêng thịt mà
có người tránh miền này để qua miền khác mà ăn, hoặc đi tìm cách ăn cho sang,
cho ngon thì "hết ý kiến" như truyện vui như sau:
Ngày thứ sáu mùa Chay kiêng
thịt, một thanh niên khỏe mạnh vào quán ăn. Người tiếp viên tới hỏi: Thưa ông
dùng chi? Ông khách nói: Cho tôi đĩa cá
sấu?- Xin lỗi, chúng tôi không có.- Cho tôi đĩa cá voi?- Xin lỗi, chúng tôi
không có.- Cho tôi đĩa cá mập.- Xin lỗi, chúng tôi cũng không có.- Tiệm gì lạ vậy,
Chúa ơi, xin Chúa chứng giám, hôm nay con đành phải ăn thịt. Thế rồi anh gọi tiếp:
Thôi, cho tôi một đĩa thịt bò bít tết và một chai uýt ki. Làm dấu Thánh giá nguệch ngoạc xong, ông ta ăn uống tỉnh bơ, và cảm
thấy lương tâm yên ổn hơn khi nào hết!!!
9. Luật ăn chay kiêng thịt
bên Mỹ thế nào?
*Riêng trong nước Mỹ, HĐGM
chỉ định: giáo dân chỉ kiêng thịt các Thứ Sáu Mùa Chay (5 thứ 6, cộng thêm thứ
Tư lễ Tro và Thứ 6 Tuần thánh), chứ không kiêng thịt các thứ Sáu quanh năm...
Dù kiêng thịt, thứ Sáu mùa
Chay "được ăn cháo lỏng có mùi thịt, meat gravy and sauces".
(Catholic Almanac 1989, coi
Abstinence).
Theo quyết định của Hội đồng Giám mục,
"Không cần xin phép miễn ăn chay, kiêng thịt. Để tùy lương tâm cá nhân xác
định, khi có lý do đủ (sufficient reason), người ta có thể tự miễn ăn chay,
kiêng thịt vào ngày buộc. Nhưng Các Giám mục (Gl 1253) mạnh mẽ khuyến khích dự
lễ misa hàng ngày và giữ chay kiêng thịt vào ngày khác trong tuần để bù lại".
(Theo Tuần báo North Texas
Catholic Feb. 24, 1995. P. 13).
10. Kết:
Giáo luật khoản 1249 viết: Luật Chúa buộc mọi tín hữu làm việc thống hối theo các thức riêng của mỗi người. Nhưng để
các tín hữu liên kết với nhau trong một vài nghĩa vụ thống hối chung, luật qui
định những ngày thống hối , để trong những ngày ấy, các tín hữu chú trọng đặc
biệt đến sự cầu nguyện, thi hành việc đạo đức và việc bác ái, từ bỏ bản thân, bằng
các trung thành chu toàn các bổn phận riêng và nhất là bằng cách giữ chay và
kiêng thịt".
Gl khoản 1251 cũng khuyên
các chủ chăn và các phụ huynh dạy cho các em dù chưa đến tuổi buộc ăn chay và
kiêng thịt để chúng hiểu biết ý nghĩa đích thực của việc thống hối.
Ăn chay, kiêng thịt trong đạo
Công giáo, dù không nhiều như luật giữ chay của mấy đạo khác...(Phật giáo: tín
đồ ăn chay nhiều ngày…đạo Cao đài: tín hữu
ăn chay từ 2-10 ngày trong một tháng, hoặc ăn chay trường, nếu là bậc chức
sắc. Đạo Hồi có cả tháng cha Ramadan
(không ăn, không uống, không hút thuốc và ngay cả kiêng việc chăn gối).
Hy vọng những người
"con Chúa" không ai thấy ăn chay kiêng thịt đạo mình là khó quá rồi
kêu ca hay khinh thường phạm đến luật Hội
thánh mà mang tội.
Linh mục. Đoàn Quang
