TIN MỪNG: Mt 1,16.18-21.24a
16 Ông Gia-cóp sinh Giu-se,
chồng của bà Ma-ri-a, bà là mẹ Đức Giê-su cũng gọi là Đấng Ki-tô.
18 Sau đây là gốc tích Đức
Giê-su Ki-tô: bà Ma-ri-a, mẹ Người, đã thành hôn với ông Giu-se. Nhưng trước
khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. 19 Ông Giu-se, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác
bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo. 20
Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng:
"Này ông Giu-se, con cháu Đa-vít, đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì
người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần. 21 Bà sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì
chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ." 24a Khi tỉnh giấc, ông Giu-se làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về
nhà.
THÁNH GIUSE,
NGƯỜI CÔNG CHÍNH SỐNG BỞI
TIN
Chỉ riêng Tin Mừng Matthêu
dùng từ “công chính” gắn liền với tên của hai vị: ông Giuse (x Mt 1,19) và ông Abel (x Mt 23,35), là người đầu tiên trong
nhân loại giết chiên làm lễ vật dâng lên Chúa, được Ngài chấp nhận, vì Ngài
không nhận của lễ rau quả do ông Cain dâng
(x St 4). Như thế ông Giuse được
đồng hóa với ông Abel, mà ông Abel là tiền trưng Đức Giêsu. Thế thì ông Giuse
công chính cũng là tiền trưng Con Thiên Chúa cứu độ loài người. Ngôi Hai Thiên
Chúa nhập thể được Chúa Cha ra lệnh đặt tên cho Con Trẻ là Giêsu (x Mt 1,21: Tin Mừng), để trong thân phận
làm người, Đức Giêsu diễn tả ba chức năng: Tư Tế, Ngôn Sứ và Vương Đế. Bởi đó đời
sống của ông Giuse cũng đã diễn tả trước ba chức năng này.
I- ÔNG GIUSE THI HÀNH CHỨC
TƯ TẾ
Của lễ ông Giuse dâng lên
Chúa chính là Maria, người ông rất yêu dấu mà ông đã đính hôn (x Mt 1,16 : Tin Mừng), khác nào ông
Abel sát tế con chiên quý nhất trong ràn để dâng lên Thiên Chúa (x St 4,4).
Thực vậy, ngôn sứ Nathan gọi
người vợ là “con chiên” của người nghèo, mà ông quan giàu có lại bắt làm thịt
đãi khách chứ không bắt chiên của mình. Vua Đavid nghe ngôn sứ Nathan báo tin
này, vua nổi nóng ra lệnh trừng phạt đích đáng tên quan gian ác ấy. Lúc đó,
ngôn sứ Nathan mới chỉ vào vua mà nói: “Tên quan đó chính là Ngài”, vua tái mặt
và giật bắn người lên vì chuyện vua cướp vợ của tướng Uria đã bị lộ, từ đó ông
thật lòng ăn năn sám hối (x 2Sm 12).
Thế thì ông Abel dâng con
chiên quý nhất của mình lên Thiên Chúa đã bị người anh là ông Cain đập chết! Sự
cố này đã trở nên hai dấu chỉ:
1- Báo trước ông Giuse dâng
người yêu là Maria để tùy Thiên Chúa dùng thực hiện chương trình riêng của
Ngài. Đó là lý do Hội Thánh đặt lễ Kính Thánh Giuse đính hôn với Đức Maria trước
sáu ngày lễ Truyền Tin cho Maria (ngày 25-3).
Ngày Truyền Tin đối với thánh Giuse là ngày rất đau đớn, vì xem ra Chúa đoạt vợ
ông, để Maria cộng tác với Con Thiên Chúa thực hiện chương trình cứu độ loài
người vào ngày Thứ Sáu Tuần Thánh, khởi sự từ Chúa Nhật Lễ Lá; còn ông Giuse
thì Chúa đổi sứ mệnh: thay vì sống đời vợ chồng như con cái đời này, thì Chúa
muốn ông nêu giá trị con cái thời cánh chung: “Có vợ mà kể như không có” (x 1Cr 7,29 ; Lc 20,34-38).
2- Báo trước Hy Lễ của Đức
Giêsu mà thánh Gioan đã giới thiệu cho mọi người được biết Người là Con Chiên
Thiên Chúa, Đấng khử trừ tội trần gian (x
Ga 1,29). Thực vậy, khi Đức Giêsu bị lên án tử vào lúc 12 giờ trưa (Do Thái là giờ thứ 6), thì chính giờ đó
ở đền thờ Giêrusalem người ta giết chiên tế lễ cho Thiên Chúa (x Ga 19,14-16). Vì Đức Giêsu mới thực
là Của Lễ được Chúa Cha ưng nhận, để từ đó lễ dâng con chiên cho Thiên Chúa của
người Do Thái theo Luật Môsê đã đến ngày cáo chung.
Vậy ta tôn kính thánh Giuse
thì cũng phải bắt chước ngài dâng lên Chúa những gì quý giá nhất trong đời của
ta: Tình yêu, tiền của, thời giờ, tất cả phải dùng trong ý thức làm nên một của
lễ nhờ, với, trong Chúa Giêsu. Sống như thế mà gặp đau khổ ta mới giống Chúa
Giêsu, vì Người mời gọi chúng ta cộng tác với Người theo mẫu gương ông Phaolô
“chịu đau khổ vì Tin Mừng để bù vào những gì còn thiếu trong các nỗi quẫn bách
Đức Kitô phải chịu vì thân mình Ngài là Hội Thánh” (x Cl 1,24).
Mẹ Dolores là một trong số
các ngôi sao Holywood, tiến bước trên thảm đỏ trong buổi lễ trao giải thưởng
Oscar vào ngày 26-02-2012. Vì mẹ đã đóng cuốn phim tài liệu “Chính Chúa là một
Elvis lớn lao hơn” (God is bigger Elvis).
Năm nay mẹ Dolores đã 73 tuổi, tu Dòng Kính Đan Viện Biển Đức Regina Laudis
ở Bethlehem thuộc tiểu bang Connecticut, nước Mỹ.
Vào năm 1957, minh tinh
Dolores ở tuổi 21,đã đóng nhiều phim nổi tiếng với vua nhạc rock Elvis Presley,
đang ở đỉnh cao danh vọng, vì Dolores là một ngôi sao tài sắc vẹn toàn, cô đã
được mời ký hợp đồng đóng phim lên tới triệu dollars. Thế mà Dolores bỏ lại những
hợp đồng bạc triệu, và từ bỏ hôn ước với một kiến trúc sư giàu có, trẻ tuổi,
tên là Donald John Robinson đã hết lòng yêu Dolores. Ông Donald là một trong những
người thắc mắc nhất trong số những người ái mộ ngôi sao Dolores, đã theo dõi sự
kiện mẹ Dolores bỏ danh vọng đi tu. Trong độ tuổi thanh xuân phơi phơi một cách
dễ dàng không vương vấn, không dấu hiệu báo trước! Ngay cả vị hôn phu của cô là
ông Donald cũng không thể lý giải tại sao đã năm năm Donald và Dolores hẹn hò với
nhau. Ngay sau khi họ vừa làm lễ Đính hôn, cô lại tỏ ý muốn đi tu! Ông Donald
đã không thể tin ở tai của mình, vì thấy Dolores vẫn tiếp tục đi đóng phim bình
thường. Ông không hề ngờ rằng ơn kêu gọi dành cho Dolores đã bắt đầu từ trước
khi cô quen biết ông ở tuổi 21, và sự nghiệp điện ảnh đang ở vào thời kỳ rực rỡ
nhất! Một người bạn của Dolores kể lại là nghe Dolores than thở rằng đóng phim
căng thẳng quá, rồi chỉ sau vài tuần lễ thì lại đường ai nấy đi. Cô phải chia
tay với người bạn mới quen mà cô yêu quý. Điều này để lại nhiều trống rỗng
trong lòng cô gái trẻ đẹp, đơn sơ, dễ mến. Cô đi đến nhà Dòng Biển Đức để tĩnh
tâm và học hỏi lối sống và làm việc của các nữ tu, là những người cô cho là rất
ổn định và đáng khâm phục. Hai năm sau Dolores đủ điều kiện nhập Dòng vào năm
1960, và đến năm 1970 thì được Khấn trọn đời, làm cho nhiều kẻ xấu miệng loan
báo cô đã có bầu với Elvis, bây giờ họ phải đấm ngực!
Ông Donald bị Dolores bỏ
rơi, vẫn vui lòng chấp nhận ở vậy không chịu lập gia đình với ai, vì cho rằng
không ai có thể thay thế được Dolores trong tim ông. Suốt thời gian Dolores tu
trì, ông Donald hằng năm hai lần vào dịp lễ Giáng Sinh và Phục Sinh đến nhà
Dòng thăm Dolores. Vào tháng 11 năm 2011, ông Donald qua đời, trước đó vài
tháng ông đã để lại di chúc hiến tất cả tài sản của ông cho Đan Viện Biển Đức để
nhà Dòng có thêm tài lực mà phục vụ công ích.
Ai cũng phải khâm phục mối
tình của Dolores và Donald đã hơn nửa thế kỷ, cả hai đã hiến dâng tình yêu cao
quý nhất cho Chúa: một người thì trung thành với lời Khấn độc thân trọn đời
trong bậc tu trì; một người thì chung thủy với lời đính ước trong tình vợ chồng.
II- ÔNG GIUSE THI HÀNH CHỨC
NGÔN SỨ.
Cả trong bốn Tin Mừng,
không có tác giả nào ghi lại một lời thánh Giuse nói, chỉ riêng có ông Matthêu
ghi ba lần ông Giuse giữa đêm khuya mau mắn chỗi dậy làm theo ý Chúa:
Lần I: Giữa đêm ông Giuse được Thiên thần báo mộng: “Hãy chỗi dậy đón
Maria về, vì Maria mang thai là do quyền năng Chúa Thánh Thần”, nghe được ông
Giuse thực hành tức khắc (x Mt 1,24 : Tin
Mừng).
Lần II: Giữa đêm ông Giuse được Thiên thần báo mộng: “Hãy đem Hài Nhi và Mẹ
Ngài trốn sang Ai Cập, vì vua Hêrôđê sắp
lùng bắt Hài Nhi để giết”, ông Giuse cũng mau mắn làm theo lời sứ thần thúc giục
(x Mt 2,13-14).
Lần III: Giữa đêm ông Giuse lại được Thiên thần báo mộng: “Hãy chỗi dậy đem
Hài Nhi và Mẹ Ngài về đất Israel vì những kẻ tìm hại tính mạng Hài Nhi đã chết
rồi” (Mt 2,20). Ông cũng mau mắn thi
hành lệnh Chúa như những lần trước
Như vậy, ba lần ông Giuse
chỗi dậy mau mắn làm theo ý Chúa để Maria và Con Thiên Chúa không rơi vào tay kẻ
ác. Quả là ba lần ông mau mắn thực hành ý Chúa trong đêm tối, đã báo trước sau
ba ngày Đức Giêsu cũng từ trong bóng đêm tội lỗi giam Ngài trong sự chết, Ngài đã chỗi dậy làm cho tất cả những
ai tin vào Ngài không rơi vào tay ác thần (động
từ chỗi dậy hay phục sinh tiếng Hy Lạp là Egero). Và khi Đức Giêsu chỗi dậy,
Ngài trao cho Hội Thánh tiếp tục sứ mệnh ngôn sứ của Ngài, mà Ngài đã được
thánh Giuse cha Ngài giáo dục rất xuất sắc, đến nỗi mới 12 tuổi Ngài đã trở
thành bậc thầy dạy giáo lý cho các bậc tiến sĩ ở Giêrusalem (x Lc 2,41t).
Ta không biết thánh Giuse
chết vào thời điểm nào, ta chỉ thấy thánh Giuse tới lúc ngài gặp Con mình tại Đền
Thờ đang giảng dạy Giáo Lý cho các bậc tấn sĩ, nên ta có quyền kết luận rằng:
thánh Giuse đã khuất đi trong bình an khi ông đã hoàn tất sứ mệnh giáo dục Con
thành một giáo lý viên xuất sắc. Không biết những người làm cha mẹ khi ra khỏi
thế gian này, có được về với Chúa trong bình an như thánh Giuse hay không? Nếu
không chu toàn sứ mệnh giáo dục con cái về đức tin cách chu đáo! (xem trệt cuối số 11 trong Hiến Chế Hội
Thánh của CĐ.Vat.II).
Sách Huấn ca chương 30, câu
4 nói: “Người cha (mẹ) dù có tắt thở, họ cũng chưa chết, vì đã để lại đứa con
giống hệt mình”.
Vậy ông Giuse không thi
hành sứ mệnh ngôn sứ qua miệng lưỡi – ông là ngôn sứ im lặng - nhưng ông thi
hành qua bàn tay phục vụ tận tình và hết sức mau mắn, mà việc làm thì quan trọng
hơn lời nói.
III- ÔNG GIUSE THI HÀNH SỨ MỆNH
VƯƠNG ĐẾ.
Sở dĩ ông Giuse lúng túng
khi biết bạn mình có thai : đón bạn về thì không được trao phó, mà âm thầm trốn
đi là cách kết án Maria ngoại tình ! Nhưng khi được sứ thần loan báo ý định của
Thiên Chúa : “Ông phải đón Maria về, vì Hài Nhi được sinh ra là do quyền năng của
Chúa Thánh Thần”. Điều này Chúa muốn ông làm ứng nghiệm lời ngôn sứ tiên báo:
“Từ dòng dõi vua Đavid sẽ xuất hiện vị thủ lãnh, chính nó sẽ xây nhà cho danh
Chúa, và Ta sẽ cho vương quyền của nó kiên vững muôn đời” (x 2Sm 7,4-16: Bài đọc I). Vì ông Giuse thuộc dòng vua Đavid (x Mt 1,20: Tin Mừng).
Ông Giuse nghe Lời Chúa từ
trong đêm tối và mau mắn thực hành. Ta biết bóng tối là sự ác, là tội lỗi; Lời
Chúa là Ánh Sáng chiến thắng bóng tối, nghĩa là biến dữ ra lành, biến tội ra
ơn, biến chết ra sống. Thực vậy, nhờ ông Giuse mau mắn thi hành lệnh Chúa ngay
trong đêm để Maria không bị ném đá; Hài Nhi Giêsu không bị vua Hêrôđê giết! Để
rồi từ trong bóng tối đang bao phủ miền
Ai Cập, ông Giuse lại chỗi dậy đem “Ngôi Lời đã làm người” về quê hương để giải
phóng loài người khỏi tay tử thần, mà chính các đầu mục Do Thái là thủ phạm!
Vậy khi ông Giuse thực hiện
lệnh Chúa trong mộng báo, ông đã trở thành đấng bảo trợ Maria và Hài Nhi. Ông
Giuse là hiện thân của ông Marđôkê đã nuôi Esther, là vợ của vua Assurius. Khi
dân Do Thái bị nhà vua ra lệnh tiêu diệt, trong thân phận những người nô lệ vô
phương chống lại lệnh vua, nhưng nhờ ông Marđôkê đã tiết lộ lệnh ác độc đó cho
Esther, Esther đã cầu nguyện rồi khéo léo làm tiệc đãi vua, nhờ thế vua đã hứa
với Esther “xin gì trẫm cũng cho, dù nửa nước”, Esther đã xin với vua: “Xin vua
đừng nuôi ong trong tay áo”, vua hỏi lại: “Ai?” Esther chỉ vào Aman, người đã bày
mưu để vua ra án tru diệt dân Israel. Thế là vua cho lệnh treo cổ Aman lên trụ
cao do chính hắn dựng lên nhằm treo cổ Marđôkê, cậu của Esther. Thế là toàn dân
Do Thái được thêm sức mạnh, họ kết hợp từng nhóm tiêu diệt hết những tay sai của
Aman, dân được thoát án tử sống bình an ! (x
sách Esther)
Cũng thế, nhờ ông Giuse lao
động có của nuôi Đức Maria và Đức Giêsu. Hai đấng thực hiện cuộc giải phóng
loài người thoát án tử vì tội. Do đó thánh Giuse là đấng Bảo Trợ Hội Thánh, để
những kẻ thuộc về Hội Thánh thoát khỏi án tru diệt vì tội lỗi gây nên.
Vậy nếu ta noi gương thánh
Giuse sống ba chức năng tư tế, ngôn sứ, vương đế khởi đi từ lúc lãnh Bí tích
Thánh Tẩy, là ta đã nối dài Đức Tin của tổ phụ Abraham, người đã được Chúa đặt
làm cha nhiều dân tộc do bởi lòng tin, để nhờ Đức Tin của ông mà ta có Đấng làm
cho kẻ chết được sống và khiến những gì không ra có (x Rm 4,13.16-18.22: Bài đọc II). Nhất là khi ta hiệp dâng Thánh Lễ
với Chúa Giêsu, Con ông Giuse, là ta được phúc sống trong nhà Chúa với ông
Giuse, để cùng cất lời tạ ơn: “Lạy Chúa, phúc thay người ở trong Thánh Điện, họ
luôn luôn được hát mừng Ngài” (Tv 84/83,5:
Tung Hô Tin Mừng). Và như thế ta đã làm cho ơn Chúa được “thêm lên” đúng với
tên của ông Giuse bởi động từ “Yasaph” trong tiếng Hy Lạp. Để “dòng dõi Người sẽ
trường tồn vạn kỷ” (Tv 89/88, 37 : Đáp
ca).
Lm Giuse Đinh Quang Thịnh
