Thánh Giê-rô-ni-mô (Hiêrônimô) St. Jerome, Linh Mục Tiến Sĩ Hội Thánh
Thánh Hiêrônimô chào đời
khoảng năm 340 tại Stridon gần Aquila, miền tam biên giữa Dalmatia, Pannonia và
Italia. Tên đầy đủ của Ngài là Eusêbiô Hiêrônimô Sôphrôniô. Dường như Ngài thuộc
một gia đình giàu có và được giáo dục đầy đủ về văn chương, theo thường lệ dành
cho các thiếu niên thượng lưu thời đó. Trước hết Ngài đã theo học tại Stridon rồi
sau đó tại Roma với nhà văn phạm thời danh Donatô, Ngài đã học để viết văn
Latin cho tuyệt diệu tinh ròng và chính xác. Bởi đó Ngài say mê các tác phẩm cổ,
dầu sau này Ngài coi chúng như một thứ cám dỗ.
Trong một bức thư gởi
cho Eustochium, Ngài có kể lại một giấc mơ khi nằm tại bệnh viện Antiochia.
Trong giấc mơ Ngài thấy mình phải đến trước vị quan án. Ngài tự xưng mình là
Kitô hữu, nhưng quan án trả lời : - Ngươi không phải là Kitô hữu. Ngươi là đồ đệ
Cicêrô. Kho tàng ngươi ở đâu thì lòng ngươi cũng ở đó. Mà kho tàng của ngươi là
các thứ tác phẩm của Cicêrô.
Sau đó Ngài bị đánh
đòn và hứa sẽ từ bỏ các tác phẩm trần tục này.
Thánh Hiêrônimô được
giáo dục để trở thành Kitô hữu và luôn coi trọng tôn giáo. Dầu vậy 19 tuổi Ngài
mới lãnh bí tích rửa tội ở Roma vào ngày Phục sinh năm 366. Khi viếng thăm
Trier, sau khi hoàn tất việc học ở Roma, Ngài hiểu biết ít nhiều về lối sống khổ
hạnh, có lẽ do thánh Athanasiô bị lưu đày tới và đã quyết rằng đó là ơn gọi của
Ngài. Ngài gia nhập một cộng đoàn linh mục và giáo dân tại Aquileia năm 370. Cộng
đoàn bị tan vỡ vì một cuộc tranh chấp nào đó.
Năm 375, Hiêrônimô đi
về hướng đông với mấy người bạn, tới miền tổ đời khổ hạnh Kitô giáo. Sau khi dừng
lại ở Antiochia ít lâu, Ngài đến sống trong sa mạc Chalcis như một ẩn sĩ, nơi
đây Ngài "không có bè bạn nào khác ngoài bò cạp và hoang thú". Ngài
khổ cực vì bệnh tật mà nhất là các cơn cám dỗ. "Trong đầu óc tôi thường thấy
mình giữa đám gái nhảy". Và Ngài khóc thương rằng: "Một người chết yểu
trong xác thịt như vậy mà ngọn lửa thèm muốn còn cháy lên dữ dội".
Để kiềm chế óc tưởng
tượng, sau khi đã xử phạt xác mà không được, Ngài chú tâm học tiếng Do thái.
Như vậy Ngài đã khởi đầu công trình chính yếu trong đời làm học giả nhiệt thành
giải thích Thánh Kinh.
Năm 378, Ngài trở lại
Antiochia và đến với Constantinople để học Thánh Kinh với nhà thần học lừng
danh là thánh Gregôriô thành Nazian. Năm 382, Ngài đến Roma và trở thành thư ký
của Đức giáo hoàng Đamasô. Tại đây Ngài bắt đâu công trình hệ trọng về thánh
kinh. Ngài hiệu đính các bản dịch Latinh về Phúc âm và thánh vịnh. Ngoài ra
Ngài cũng hăng hái khích lệ phong trào sống khổ hạnh giữa các phụ nữ Roma.
Nỗ lực này đã gây nên
một số chống đối của một số giáo sĩ Roma. Chống lại, Ngài đã viết những dòng sống
động: "Cái gì sơn phết lên khuôn mặt
người Kitô hữu. Các miếng cao dán đầy tham vọng này là dấu chỉ của đầu óc thiếu
trong sạch. Làm sao có thể nói được rằng một phụ nữ khóc than tội mình mà nước
mắt họ cầy luống trên cặp má tô vẽ của họ. Hạnh phúc trông đợi gì từ thiên đàng
khi mà cầu khẩn Chúa, họ lại chường mặt ra cho đấng tạo thành không còn nhận diện
được họ nữa ?"
Do những lời quở trách
này mà Ngài trở nên xa lạ với dân gian. Sau cái chết của thánh Damasô, Ngài lại
lui về phương đông (năm 348).
Một nhóm phụ nữ đã sống
dưới sự hướng dẫn của Ngài đã theo Ngài, đứng đầu là thánh nữ Paula với con
Ngài là thánh nữ Eustochium. Họ lập thành một nhóm các tu viện gần đại giáo đường
Giáng sinh tại Bêlem, tại đây thánh Hiêrônimô đã trải qua những ngày an bình hạnh
phúc cuối đời, Ngài cũng dự phần vào nhiều cuộc tranh luận dữ dội. Một trong
các cuộc tranh luận ấy là cuộc tranh luận giáo thuyết của Origen. Nhưng công cuộc
lớn lao nhất của đời Ngài ... chính là công cuộc Ngài đã chuẩn bị từ sa mạc
Chalcis, đã khởi sự từ Roma, công cuộc phiên dịch thánh kinh ra tiếng Latinh. Dựa
vào công trình này mà thế giá Ngài tồn tại mãi trong Giáo hội công giáo, cũng
như sự thánh thiện của Ngài có được một bằng chứng hùng hồn.
Toàn bộ thánh kinh bằng
tiếng Latinh, gọi là bản phổ thông đều được thánh Hiêrônimô phiên dịch hay nhuận
đính trừ các sách: Khôn ngoan, Huấn ca, Baruch và hai sách Macabê. Ngài thực hiện
bản dịch thứ nhất đã làm tại Roma, chính bản dịch thứ hai này nằm trong bản dịch
thánh kinh phổ thông và được Giáo hội dùng trong phụng vụ giờ kinh.
Thánh Hiêrônimô qua đời bình an tại Belem ngày
30 tháng 9 năm 420. Thánh Paula và Eustochium đã chết trước Ngài. Thi thể Ngài
được chôn cất với họ trong nhà thờ Giáng sinh, nhưng sau này được đưa về Roma
và nay đang được chôn cất tại đền thờ Đức bà Cả.
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
Khi đọc lại hạnh các
Thánh, người ta không khỏi ngạc nhiên,có rất nhiều vị Thánh đã được ơn trở lại
sau nhiều năm sống trong tình trạng không biết Chúa, sống là dân ở ngoài theo
ngôn ngữ của người Do Thái thời đó. Thánh Giê-rô-ni-mô là một trong các vị
Thánh đã được ơn quay trở về với Chúa, với Giáo Hội khi Ngài đi học ở Roma.
MỘT
CON NGƯỜI. MỘT CUỘC ÐỜI
Cuộc đời của thánh
Giêrônimô nối liền với lòng đạo đức,thánh thiện và sự từ bỏ không ham gì lợi
danh trần thế. Lịch sử ghi rằng:thánh Giêrônimô sinh ra trong một gia đình
ngoại giáo, Ngài chưa hề biết Chúa,Ngài cất tiếng khóc chào đời tại
Stridon,miền Dalmatie thuộc nước Nam Tư . Lớn lên vì gia đình có tiền bạc,có
thế giá, thánh nhân được gửi đi du học ở Roma, tại đây Ngài được lãnh nhận bí
tích rửa tội trở thành con Chúa và con của Giáo Hội. Với lòng nhiệt tình, hiếu
học,Ngài đã tốt nghiệp sau những năm dài miệt mài học tập. Cha mẹ nào lại không
muốn cho con mình thành tài và có danh trong xã hội. Chính vì thế, cha của Ngài
bắt Ngài trở về quê hương để làm việc cho triều đình tại Trêve, nhưng thánh
nhân đã tìm các từ chối. Thánh nhân cảm nghiệm sâu xa lời Chúa:" Hãy từ
bỏ, hãy về bán hết của cải,phân chia cho kẻ nghèo khó,rồi đi theo Ta ".
Thánh nhân đã đi rao khắp Palestina và sau cùng ẩn tu trong sa mạc Syrie để đắm
mình trong chiêm niệm,suy nghĩ về thân phận con người và phúc lộc quê trời . Ngài
miệt mài học,nghiên cứu Thánh Kinh .
Rời sa mạc Syria,
Ngài được Giáo Hội cất nhắc và được lãnh nhận sứ vụ linh mục.Và vào năm 382,
Ðức giám mục Paulinô mời Ngài cùng đi Roma để tham dự công đồng. Vì tài đức,sự
thánh thiện và trí thông minh của Ngài, ngài được vô số người ái mộ. Ðức Thánh
Cha Ðamasô đã đặt Ngài làm bí thư riêng của Người và trao cho Ngài trách nhiệm
nghiên cứu phiên dịch Thánh Kinh sang tiếng La Tinh.Ngài thông thạo nhiều thứ
tiếng: Latinh, Hy Lạp, Do Thái và Chaldée. Thánh nhân sửa chữa các bản dịch
Thánh Kinh theo nguyên bản Hy Lạp.Bản Vulgata tiếng La Tinh vẫn còn được Giáo
Hội dùng cho mãi tới ngày hôm nay.
Thánh nhân có tấm
lòng quả cảm,thái độ cương quyết: Ngài đả phá những thái độ quá khích và sai
lạc của một số tu sĩ. Ngài đề cao đức khiết tịnh và lấy Thánh Kinh làm cơ
sở,nền tảng, căn bản cho đời sống tu đức.Ðời luôn không xuông xẻ như con người
nghĩ tưởng, thánh nhân thành công nhiều,nhưng đó cũng là cái cớ cho nhiềungười
ghen ghét Ngài.Năm 385 sau khi Ðức Giáo Hoàng Ðamasô tạ thế, Ngài trở về
Palestina sống những ngày cuối đời tại Bêlem . Năm 393, Ngài phải đương đầu
quyết liệt với một thầy Dòng Giovênê về đức khiết tịnh và tranh luận với ông
Origène về những vụ án sai lầm có liên quan đến tín lý và tinh thần Phúc Âm của
Chúa Kitô.
Năm 420, quân Hung Nô
tiến chiếm Palestina, phá hủy Tu Viện của Ngài tại Bêlem và Ngài đã tạ thế tại
đây. Xác của Ngài được đem về Roma và chôn cất trong đại thánh đường Ðức Bà
Cả.Thánh nhân đã được thưởng công và Ðức Giáo Hoàng Bonifaciô VII suy tôn Ngài
lên bậc tiến sĩ Hội Thánh.
THÁNH
GIÊRÔNIMÔ ÐƯỢC TÁN DƯƠNG
Các tư tưởng của
thánh nhân để lại luôn xuất phát từ nguồn Phúc Âm. Ngài luôn đi theo giáo lý
chân chính của Chúa Giêsu và Hội Thánh.Chính vì thế, cuộc đời của thánh nhân
luôn họa lại hình ảnh đích thực của Chúa Kitô. Ngài đã có tấm lòng từ bi nhân
hậu của Chúa,nhưng Ngài cũng rất quả cảm khi đứng trước những con người chống
phá Hội Thánh và đi ngược lại tinh thần Phúc Âm . Ngài đã thực hiện như lời
Chúa phán,Chúa dậy và hành động quả cảm như Chúa Giêsu khi Ngài đuổi quân buôn
bán ra khỏi Ðền Thờ .
Thánh nhân được Giáo
Hội tán dương vì sự trung thành của Ngài đối với Chúa,đối với Giáo Hội . Việc
Ngài được Ðức Thánh Cha Bonifaciô VII suy tôn lên bậc tiến sĩ Hội Thánh nói lên
rằng Ngài đã để lại cho Giáo Hội và nhân loại những chỉ dẫn,những tư tưởng lỗi
lạc nhưng hoàn toàn thuần túy bắt nguồn từ Phúc Âm.Ngài xứng đáng được Giáo Hội
tán dương.
Lạy thánh Giêrônimô,
xin mở miệng chúng con để chúng con luôn ca ngợi và nói lời Chúa vì chỉ lời
Chúa mới làm cho chúng con đi đúng đường và hạnh phúc.
Linh mục Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT
