Một
người đàn bà bồng con trên tay đi ngang qua một cái
hang. Bỗng có tiếng từ trong vọng ra “Con hãy vào và
lấy tất cả những gì con muốn, nhưng đừng quên rằng
con được tự do chọn lựa mà không được quên mất
điều cốt yếu.” Tiếng vọng lại nhắc thêm một chi
tiết: “Con hãy nhớ một điều nữa: “Sau khi con ra khỏi
cái hang, cánh cửa sẽ tự động đóng lại vĩnh viễn.
Song hãy tận dụng cơ hội mà đừng quên mất điều cốt
yếu.”
Người
đàn bà tò mò bước vào và thấy chung quanh mình toàn là
vàng bạc, châu báu và những món trang sức lấp lánh hấp
dẫn. Bà vội đặt đứa con xuống và bắt đầu chọn
những gì bà ưa thích nhất. Tiếng nói lúc nãy lại vang
lên: “Con chỉ có 8 phút thôi, đừng chậm trễ!”
Tám
phút mau mắn trôi qua, người đàn bà ôm đầy vàng bạc
và đủ thứ trang sức quý giá chạy vội ra khỏi hang và
cửa hang đóng lại. Bấy giờ bà ta mới sực nhớ rằng
mình đã bỏ quên đứa con lại trong hang. Bà quăng tất
cả mọi thứ đã chọn xuống đất, than khóc kêu la như
điên như dại trong tuyệt vọng…
Người
đàn bà khốn khổ này đã có được đủ thứ nhưng lại
quên mất điều cốt yếu nhất đối với bà.
Câu
chuyện về người đàn bà là câu chuyện con người sống
ở đời. Tám phút vắn vỏi trong hang là ví như bảy tám
chục năm hay thậm chí trăm năm ở trần gian. Chúng ta
không có nhiều thời gian lắm để định đoạt về số
phận mình. Ba vạn sáu ngàn ngày là mấy, Cảnh phù du
trông thấy cũng nực cười! (Nguyễn Công Trứ). Vậy mà,
chung quanh ta có quá nhiều thứ làm ta hoa mắt, tưởng đó
là những thứ quan trọng nhất, cần thiết nhất, không
thể thiếu đối với ta. Ta mất nhiều thời giờ, công
sức theo đuổi chúng. Nhưng tục ngữ Pháp có câu: Không
phải cái gì óng ánh cũng đều là vàng cả. Chính kinh
nghiệm sống cũng cho ta nhận ra chân lý đó, đôi khi kịp
thời, lắm lúc quá muộn.
Không ít lần trong đời, chúng
ta đã tỉnh ngộ khi thấy nhiều thứ mà ta say sưa tìm
kiếm, xây đắp hóa ra cũng chỉ là tạm bợ. Trong nháy
mắt, hỡi ôi, tất cả đã sụp đổ rồi (Thánh vịnh).
“Bừng con mắt dậy thấy mình tay không!” (Ôn Như Hầu).
Biết thế, nhưng chúng ta vẫn thấy rất khó cưỡng lại
sức thu hút của các thứ vàng giả mỗi khi nó mời mọc:
Hãy chớp lấy cơ hội! Lần này, vận may của bạn đã
đến rồi, đừng chần chừ!...
Đọc
lại câu chuyện dụ ngôn trên trong thời buổi khủng
hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay, chúng ta càng thấm thía
bài học nó nêu lên. Đã có hàng trăm tỉ phú đô la trên
thế giới “đếm tiền mỏi tay” nhưng chỉ trong thời
gian ngắn đã thấy tài sản mình bốc hơi gần hết.
Thử
lấy hai thí dụ. Tỉ phú Nga Abramovich và ông chủ của
câu lạc bộ bóng đá Chelsea nổi tiếng nước Anh đã mất
hàng chục triệu USD ở thị trường chứng khoán Luân Đôn
chỉ trong 6 tháng khi cổ phiếu Evraz (công ty mẹ của ông
ta) giảm từ 28 tỉ euro xuống còn 3,2 tỉ euro.
Hoặc Adolf
Merckle, nhà giàu đứng hàng thứ năm của Đức, nhà thầu
khoán tài năng sử dụng 100.000 nhân viên,với doanh số 30
tỉ euro/năm, ông đã mua hết cổ phiếu của hãng xe hơi
Volkswagen vào mùa thu năm ngoái và đã bị phá sản hoàn
toàn khi hãng này sụp đổ.
Nhưng
không phải chỉ có những người giàu có nhất thế giới
mới sạt nghiệp vì cơn khủng hoảng này, mà vô số
những người bình thường cũng khốn đốn vì nó. Trong
nền kinh tế toàn cầu hoá ngày nay, nó chẳng chừa một
tầng lớp nào, từ những công nhân nhập cư…, đến ông
chủ tiệm buôn bán nhỏ lẻ nơi một góc phố, người
nông dân trồng lúa hay cây công nghiệp, bà nội trợ ở
những vùng xa xôi, v.v… tất cả đều là nạn nhân trực
tiếp hay gián tiếp, lớn hay nhỏ của nó. Nó phủ xuống
trên thế giới một màn tang tóc khi hàng trăm người mượn
cái chết để tự giải thoát khỏi nỗi thất vọng,
tuyệt vọng vì những gì họ coi là chỗ dựa cuộc đời
bổng chốc sụp đổ!
Điều
gì là cốt yếu? Câu hỏi đó, mỗi người, mỗi gia đình
phải tự trả lời. Cuộc khủng hoảng kinh tế nói trên
chỉ là cơ hội giúp hồi tỉnh mà thôi, còn thực ra thì
nó luôn luôn đặt ra cho chúng ta trong cuộc sống bình
thường.
Đâu
là điều cốt yếu? Có nhiều thứ cốt yếu, tùy từng
lãnh vực, từng phương diện, nhưng cũng phải có một
trật tự trong các giá trị theo đuổi, ví dụ: tinh thần
phải được đặt cao hơn vật chất; con người, tình
người, nhân phẩm, đạo đức, trách nhiệm v.v… cao quý
hơn của cải, danh vọng, thành công, hiệu năng của công
việc… Con người ta khát vọng nhiều thứ nhưng chung quy
ai cũng tìm kiếm hạnh phúc cả. Điều được coi là cốt
yếu trong phạm vi nào cũng chỉ là tương đối so với
cái mục tiêu cuối cùng là cuộc đời hạnh phúc.
Trong
khi tìm kiếm hạnh phúc ở đời, người Kitô hữu chúng
ta còn được nhắc nhở rằng điều cốt yếu đối với
ta còn nằm xa hơn: “Nếu người ta được cả thế giới
mà phải thiệt mất linh hồn mình, thì nào có lợi gì? Hoặc
người ta sẽ lấy gì mà đổi mạng sống mình? (Mt 16,26;
x. Mc 8,36; Lc 9,25)”.
LM.
Nguyễn Hồng Giáo, OFM
