Tôi
là chiếc dây thừng.
Tôi thắt cổ Giuđa. Tôi nghe
rõ tiếng khò khè nơi cuống họng nhân vật này.
Nhớ lại đi, ngày Ðức Kitô
vào đền thờ Jêrusalem, tôi cũng là chiếc dây thừng.
Ngài lấy giây làm roi mà
xua đuổi tất cả bọn họ. Tôi nghe rõ những gì xảy ra ở đền thờ ngày hôm đó. Chuyện
không đơn giản như nhiều người nghĩ.
Mọi người cứ nghĩ như thế
là xong, cứ nghĩ Ðức Kitô ra khỏi đền thờ là xong. Ai là người buôn bán trong đền
thờ? Còn ai nữa, nếu không được phép của các thầy tư tế. Ai lọt được vào đền thờ,
nếu không có thế lực bảo chứng? Còn chỗ nào kiếm tiền tốt nhất trong những ngày
đại lễ, nếu không là đền thờ?
Tiền bạc là thế lực âm thầm
mà cuồn cuộn như dòng sông. Tôi là chiếc dây thừng trong ngày đó. Tôi nghe rõ
những gì xảy ra:
- Nhóm tư tế ít thế lực
ghen tức với nhóm thày cả có đông tín đồ.
- Nhóm tư tế quyên tiền gây
quỹ được ít, nói xấu nhóm đổi tiền.
- Các tiền tiêu ngoài chợ
phải đổi thành tiền riêng mới được bỏ vào hòm thánh. Vì thế, nhóm đổi tiền cho
công việc của mình mới là chính đáng.
- Nhóm bán chiên cừu tố cáo
nhóm đổi tiền là giả hình.
- Nhóm tư tế phục vụ bàn
thánh bất mãn vì đền thánh chỉ là đền thánh, gây chiến với nhóm chủ trương phải
kinh tài.
- Nhóm nào cũng cho mình mới
là đáng tin, họ cạnh tranh nhau.
- Nhóm tín đồ từ vùng
Galilê chủ trương vai trò ngôn sứ là công bố Lời Thánh, tư tế phải trở về bục
giảng. Tín đồ chống đối tư tế.
Giữa lúc xôi đậu như thế Ðức
Kitô xuất hiện.
Ngài chẳng thuộc nhóm nào.
Vì không thuộc nhóm nào nên
càng dễ chết.
Tôi là chiếc dây thừng.
Tôi nghe nhiều bí mật của
cuộc đời. Tôi theo những người nghèo không có tiền. Họ dắt con bê từ mấy mùa
mưa nắng, cắt cỏ chăn nuôi. Họ vất vả kiếm nước cho nó uống dọc đường dài. Nắng
sa mạc hiếm cỏ. Những của lễ như thế, quý lắm. Tôi là chiếc dây thừng, tôi biết
rõ lắm về lòng chân thành. Họ nuôi chúng cả năm trời.
Tôi là chiếc dây thừng, tôi
biết rõ về của lễ. Những ai múc nước, đem cỏ, dắt của lễ theo thì biết rõ của lễ
của mình trong sạch. Còn những người đến đền thờ mới mua, ôi, nhiều của lễ quá
bệnh hoạn. Làm thân dây thừng, tôi khám phá nhiều chân lý về cuộc đời và của lễ.
Tôi thấy rất nhiều của lễ được bao bọc bằng lòng lười biếng. Những của lễ trong
sạch bao giờ cũng phải trả một giá về sự thanh tẩy, lòng cố gắng và nhiệt
thành.
Không phải Ðức Kitô vào đền
thờ đơn giản đâu. Ngài cũng thấy quyết định này có thể đưa Ngài đến cái chết.
Quả thật, sau này, cái chết của Ngài đã chứng minh điều đó. Cái chiều nắng quái
kinh hồn đó, lũ người này có mặt trên đường Núi Sọ. Làm sao mà họ không reo mừng,
nhớ lại cái ngày bị đuổi khỏi đền thờ, mất chỗ làm ăn.
- Thưa Thầy, chuyện Thầy
tính làm nguy hiểm quá.
Phêrô, người môn đệ thân cận
lại can ngăn Thầy mình như mọi khi.
- Thưa Thầy, con đã thăm dò
tình hình. Có cả một ủy ban gây quỹ. Bao nhiêu năm nay, truyền thống này như lời
kinh rồi.
Những ngọn ô liu không gió,
đứng im lặng, không thản nhiên vô tư, nhưng chúng cũng không biết phải phản ứng
thế nào. Thỉnh thoảng dăm ba chiếc lá già lìa đời. Một chút xào xạc bước chân
con chồn nhỏ chạy qua. Ðức Kitô nhìn người môn đệ thân cận. Không trả lời.
Trong tâm tư Ðức Kitô cũng biết, đó là sự thật. Người môn đệ này thương mình.
Ðã qua mấy đêm rồi, Thầy trò nói với nhau về đền thờ.
Ðức Kitô hỏi người môn đệ:
- Bây giờ phải làm sao?
Người môn đệ ấy trả lời:
- Thưa Thầy, cứ kệ họ.
Ðức Kitô nói tiếp:
- Nhưng đây là đền thờ.
Người môn đệ đáp trả:
- Mình cứ lên đền thờ tế lễ
theo luật là đủ rồi.
Ðức Kitô không nói gì thêm,
nhìn bầu trời đêm không ánh sao. Những tàng ôliu không gió phẳng lì như những tấm
chiếu dán trên khung trời. Phêrô tựa lưng, ngả đầu vào thân già của cây ôliu đã
gẫy, cũng thinh lặng.
Tôi là chiếc dây thừng
trong ngày kinh hoàng đó. Lúc Ðức Kitô cầm tôi quật xuống chiếc bàn của thầy tư
tế đang đổi tiền, không ai ngờ, họ hét lên. Toàn thể kinh hoàng. Họ không thể
ngờ, có người điên mới dám hành động như vậy. Nhưng điên làm sao được, họ biết
rõ người này là ai. Họ không tin sự việc có thể xảy ra. Nơi này, người ta đã được
phép buôn bán từ xa xưa rồi. Ai là người dám thay đổi cục diện. Nhưng Ðức Kitô
nói: “Ðừng biến nhà Cha Ta thành nơi buôn bán.” Khi Người lật nhào bàn ghế, đổ
tung hòm tiền thì người ta biết đây không phải chuyện nói cho qua.
Các kẻ thuê đất, các hội
trưởng nhốn nháo chạy báo tin cho các thầy thượng phẩm. Không phải họ xách bàn
chạy dễ dàng đâu. Tôi là chiếc dây thừng. Tôi bị bọn họ chặt tôi đứt nhiều
khúc. Thân tôi bị giật xé cũng đau đớn tan tác.
- Giết nó đi. Ðóng đinh nó
đi.
Tiếng kèn báo động như tù
và rú trên tháp canh. Ðám đông xúm lại hét to:
- Ai cho ông có quyền làm
như thế?
Họ không dám đến gần Ðức
Kitô. Tôi là chiếc dây thừng trong tay Ngài. Họ nhìn tôi chằm chằm.
Làm thân dây thừng, tôi ở
trong tay Chúa, cũng như thắt cổ Giuđa. Tôi dắt những con chiên trong sạch từ
vườn nhà, vượt qua đồi, qua suối lên đền thờ. Tôi cũng bị người ta mua vội thắt
vào cổ con bê bệnh hoạn bán cho nhau làm của lễ. Họ lấy của lễ lừa dối nhau, họ
lầm lẫn về của dâng cúng. Tôi nghe những tay lưu manh đứng rình mò trong đền thờ.
Tôi nghe bày thú tranh nhau ăn, cắn nhau đổ máu dính lên người tôi. Chúng là tiếng
sủa thương đau của nhiều loài thú khác nhau. Những vết máu dính lên người tôi
cũng chẳng khác gì những vết thương mà con người mang trong hồn do chính họ tạo
nên bởi đam mê tội lụy. Nơi nào có súc vật mà không có mùi hôi. Vậy mà tôi thấy
những con buôn ngồi thản nhiên hít thở hàng ngày. Tôi thấy không biết bao nhiêu
ý nghĩ về con đường lên đền thờ.
Khi thầy tư tế bán của lễ
thì thiên thần đứng khóc.
Khi tín đồ mua của lễ thì
quỷ dữ đứng cười.
Khi linh hồn không được
thanh tẩy thì của lễ là lười biếng.
Khi của lễ thành buôn bán
thì tình nghĩa anh em, bạn hữu chỉ là tính toán.
Khi tâm hồn không siêu
thoát thì của lễ thành cạnh tranh.
Khi của lễ là đơn vị kinh tế
thì lòng thật thà thành rình mò.
Khi lười biếng che đậy thì
của lễ thành trình diễn.
Làm thân dây thừng tôi mới
hiểu hơn về con đường tu đức thiêng liêng. Tôi chỉ kể chuyện đời tôi hai nghìn
năm trước. Hai nghìn năm trước, kể chuyện đời mình cho hai nghìn năm sau. Thời
gian nào cũng có những của lễ, có những chiếc dây thừng.
Chuyện đời tôi hai nghìn
năm trước đã qua. Tháng ngày còn lại, tâm sự tôi đang dang dở. Hôm nay, tôi
cũng vẫn là chiếc dây thừng. Nhưng Ðức Kitô không có mặt ở đây, nên tôi không
rõ có gì đang xảy ra ở đền thờ không.
Nguyễn
Tầm Thường, S.J.
Trích
tập suy niệm "ÐƯỜNG ÐI MỘT MÌNH"
