Trong bài Phúc Âm (Mt 6,
24-34) Đức Giêsu dùng ba ví dụ rất nên thơ gợi cảm để chỉ cho chúng ta thấy một
sự lo lắng thái quá về đời sống vật chất là vô lý nếu như chúng ta còn tin có
Thiên Chúa là Cha chúng ta.
* Ví dụ thứ nhất: chim trời
không gieo, không gặt nhưng chúng vẫn được Cha trên trời nuôi sống.
* Ví dụ thứ hai: cuộc đời của
mỗi người chúng ta có một quảng thời gian nhất định sống ở trần gian này, điều
đó chúng ta không thay đổi được, dù có lo lắng cũng chẳng kéo dài đời mình thêm
một vài gang tấc!
* Và cuối cùng: hoa huệ ngoài
đồng không làm lụng, không kéo sợi, thế mà dù vua Salomon vinh hoa tột bậc
cũng không mặc đẹp bằng nó. Kết luận của ba ví dụ là: nếu như Thiên Chúa quan
tâm nuôi sống chim trời và ban áo mặc cho hoa đồng cỏ nội, thì lẽ nào Chúa lại
không lo lắng cho con người hơn gấp bội sao? Kết thúc bài giảng, Chúa Giêsu
tuyên bố: "Vậy đừng quá lo lắng về ngày mai. Ngày mai cứ để ngày mai lo.
Ngày nào có cái khổ của ngày đó".
Chúng ta đồng ý rằng lời
Chúa Giêsu dạy chúng ta hôm nay thật là hấp dẫn. Có gì đáng mong ước hơn là có
Cha Trên Trời lo lắng cho ta? Tuy nhiên, càng suy nghĩ và đi sâu vào thực tế,
chúng ta càng thấy mọi sự chẳng đơn giản chút nào.
Những lo lắng chính đáng
Con người thời đại ta cũng
như mọi thời đại, đều có trăm ngàn nỗi lo, và những nỗi lo chính đáng. Đừng nói
gì xa xôi, chỉ nguyên những nhu cầu tối thiểu của cuộc sống đã làm điên đầu nhiều
bậc cha mẹ gia đình: lo sao cho có cái ăn, cái mặc, cho căn nhà ở khỏi dột nát
khi tới mùa mưa, cho con cái được học hành, cho có thuốc thang khi bệnh tật,
cho giá cả đừng tăng vọt, mùa màng không thất thoát... Những nỗi lo như thế
phát xuất từ trách nhiệm của mỗi người, đều chính đáng và đẹp lòng Chúa.
Chúa Giêsu không muốn cho
chúng ta lười biếng hoặc sống vô trách nhiệm. Chim trời cũng phải vất vả tìm mồi.
Có những thứ chim phải bay thật xa mới tới chỗ có thức ăn. Hoa huệ ngoài đồng
cũng có khi phải đâm rễ len lỏi giữa sỏi đá để tìm chất nuôi sống. Đàng khác
chính Chúa cũng nói rằng: "Ngày nào có cái khó, cái khổ của ngày đó".
Vậy khó nhọc, gian khổ là điều có thực, gắn vào thân phận con người.
Không những Chúa không muốn
ta sống lười biếng, vô lo, vô trách nhiệm, mà còn muốn ta phải làm việc để cùng
với Người hoàn hiện thế giới này và góp phần vào công cuộc cứu độ thế giới.
Ngay lúc vừa mới dựng nên loài người, Thiên Chúa đã ra lệnh cho họ phải canh
tác trái đất và làm chủ vạn vật. Trong dụ ngôn về những nén bạc (x. Mt 25,
15-25), Chúa Giêsu đã hỏi mỗi người đã dùng tài năng Chúa ban mà làm lợi cho
Người được bao nhiêu, chứ không phải đã chôn giấu nó an toàn như thế nào. Thế
thì ta có quyền và có bổn phận phải lo lắng, tính toán, phải có kế hoạch, phải
phòng xa. Điều Chúa không chấp nhận là chúng ta lo lắng về đời sống vật chất
như thể đó đã là cùng đích của đời sống, là tuyệt đối cho đời mình.
Thiên Chúa hay Thần Tài?
Câu then chốt nhất của bài
Phúc Âm hôm nay là: "Tiên vàn hãy lo tìm kiếm Nước Chúa và đời sống công
chính như Nguời đòi hỏi, còn các thứ kia (nghĩa là của cải vật chất), Người sẽ
thêm cho." Tiên vàn hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa: đây mới là vấn đề ưu
tiên.
Nỗi lo số một của người môn
đệ Chúa Giêsu là nước Thiên Chúa. Mọi sự khác cũng cần thiết. Nhưng không được
đặt lên trên Nước Thiên Chúa. Phải dành ưu tiên cho Nước Thiên Chúa, rồi mới đến
các thứ khác. Đó là trật tự phải tôn trọng. Nhưng đây không phải là vấn đề thời
gian sau trước nhưng là vấn đề giá trị mà khi cần phải chọn lựa, ta phải biết
đâu là thiết yếu đâu là thứ yếu.
Lời dạy của Chúa Giêsu là hệ
trọng. Và nó cũng phù hợp với kinh nghiệm sống của chúng ta. Người ta thường lấy
của cải vật chất làm ưu tiên số một và cho rằng của cải giàu sang sẽ giải quyết
được mọi vấn đề của xã hội và của con người. Nhưng thực tế luôn luôn chứng minh
rằng suy nghĩ và hành động như thế là sai lầm.
Của cải vật chất là ông chủ
không dễ gì khuất phục nổi. Tinh thần thường tỏ ra yếu đuối và không hấp dẫn bằng
của cải giàu sang.
Của cải là cần thiết. Nhưng
của cải tự nó không mang lại hạnh phúc cho con người. Nó phải là một phương tiện,
một người tôi tớ. Nhưng khốn thay, tên đầy tớ này rất có uy quyền, rất dễ trở
thành ông chủ của con người, để con người phục dịch nó với bất cứ giá nào.
"Tiên vàn hãy tìm kiếm
Nước Thiên Chúa và đời sống công chính như Người đòi hỏi": Sống theo ưu
tiên đó, có nghĩa là chúng ta vẫn phải làm việc, phải vất vả, phải lo lắng và
biết tiên liệu, nhưng chúng ta sẽ không nô lệ vật chất, sẽ không bán rẻ lương
tâm vì đồng tiền bát gạo, sẽ coi trọng con người hơn của cải và đặt các giá trị
luân lý đạo đức lên trên các giá trị vật chất.
Sống theo ưu tiên của Nước
Thiên Chúa, người Kitô hữu sẽ giữ được sự tự do thanh thoát và bình an ngay giữa
những nhiệm vụ nặng nề nhất, vì họ biết có Chúa là Cha yêu thương cùng lo cho họ
và với họ, và chỉ có Người mới đem lại cho họ niềm hạnh phúc đích thực mà họ hằng
mong ước.
Lm.Nguyễn Hồng Giáo