Hỏi: xin cha giải thích rõ
1- Có được xưng tội với Chúa
mà không cần qua trung gian của Linh mục không?
Đáp: Như tôi đã có đôi lần nói
rõ là chỉ có trong Giáo Hội Công Giáo và Chính Thống Đông Phương (Eastern
Orthodox Churches) mới có đầy đủ bảy Bí Tích hữu hiệu mà Chúa Kitô đã thiết lập
và ban cho Giáo Hội sử dụng để thánh hóa và ban ơn cứu độ của Chúa cho những ai
muốn lãnh nhận để được cứu rỗi.
Liên quan đến Bí Tích hòa
giải (penance= reconciliation) Chúa Kitô
đã ban quyền tha tội cho các Tông Đồ và cho Giáo Hội tiếp tục sứ mệnh Tông Đồ
như sau: “anh em
tha cho ai, thì người ấy được tha, Anh
em cầm giữ ai, thì người ấy bị cầm giữ.” (Ga 20: 23)
Như thế rõ ràng cho thấy là
Chúa muốn cho con người phải chạy đến với những người trung gian thay mặt Chúa
là các Tông Đồ xưa kia và các vị thừa kế các Tông Đồ ngày nay là các
Giám Mục trong Giáo hội để nhận lãnh ơn tha thứ qua bí tích Hòa giải. Các giám
mục lại ban quyền tha tội này cho các
linh mục là những cộng sự viên thân cận
trực thuộc cũng được chia sẻ Chức linh Mục đời đời của Chúa
Kitô. (Linh mục chia sẻ một phần, Giám Mục chia sẻ trọn vẹn Chức Linh Mục đó).
Nếu chỉ cần xưng tội trực
tiếp với Chúa mà không qua trung gian ai thì Chúa Giêsu đã không nói với các
Tông Đồ những lời trên đây sau khi Người từ cõi chết sống lại và hiện ra với các ông, cũng như trước đó
đã không phán bảo Phêrô những lời
sau đây:
“Thầy sẽ trao cho anh chìa
khóa Nước Trời. Dưới đất anh cầm buộc điều gì, trên Trời cũng sẽ cầm buộc như vậy;
dưới đất anh tháo gỡ điều gì , trên trời cũng sẽ tháo gỡ như vậy.” (Mt 16: 19)
Với quyền to lớn trên đây,
Giáo Hội cụ thể là Đức Thánh Cha có quyền ra hình phạt nặng nhất là vạ tuyệt
thông (ex-communication) và tháo gỡ vạ này.
Như vậy, muốn được ơn tha
thứ của Chúa, thì buộc phải xưng tội cá nhân với một linh mục
đã được chịu chức thành sự (validly) và đang có năng quyền (priestly Facultíe)
được tha tội nhân danh Chúa Kitô (in persona Christi). Sở dĩ thế, vì nếu một
linh mục đang bị Giám mục của mình rút năng quyền hay gọi nôm na là bị treo
chén (suspension.x.giáo luật số 1333) thì tạm thời không được phép cử hành bí
tích này và các bí tích khác cho đến khi được trao lại năng quyền đầy đủ. (trừ
trường hợp khẩn cấp nguy tử thì linh mục dù đang bị “treo chén” vẫn được phép
tha tội cho hối nhân đang lâm nguy mà không tìm được linh mục khác để xưng tội
và lãnh phép lành sau hết. (x. giáo luật số 976).
Giáo lý và giáo luật của Giáo Hội cũng dạy phải xưng tội cá nhân với một linh mục như sau:
“Thú nhận tội lỗi của mình
với vị linh mục là một điều chủ yếu của bí tích Giải tội. Khi xưng tội, các hối
nhân phải kể ra tất cả các tội trọng mà
mình biết đã phạm, sau khi xét mình cách nghiêm chỉnh, dù các tội này rất
kín đáo và chỉ phạm đến hai giới răn sau cùng của bản thập giới; bởi vì các tội
này làm cho linh hồn bị trọng thương hơn hết, và nguy hiểm hơn các tội ta phạm
mà người khác biết rõ.”(x, SGLGHCG số:1456; giáo luật số 960).
Như thế chắc chắn không thể nói như anh em Tin Lành là chỉ cần xưng tội trực tiếp với
Chúa mà không cần qua trung gian của ai. Dĩ nhiên Chúa tha tội khi ta thực tâm
sám hối và xin Chúa thứ tha. Nhưng vẫn cần phải xưng tội với một linh mục thay mặt Chúa để tha tội, vì Chúa đã ban quyền
ấy cho các Tông Đồ trước tiên và cho Giáo Hội ngày nay.
Nghĩa là khi Giáo Hội thi
hành lời Chúa để cử hành các bí tích cách riêng bí tích Hòa giải để tha tội cho
con người nhân danh Chúa Kitô (in persona Christi), thì chúng ta phải nghe và tuân
theo ý muốn của Giáo Hội, cũng là ý muốn của Chúa, là xưng tội với một linh mục
để nhận lãnh ơn tha thứ của Chúa qua
trung gian của các thừa tác viên con người là Giám mục và linh mục. Đây là điều các anh em Tin Lành không đồng ý với
chúng ta nên họ dạy các tín đồ của họ chỉ cẩn xưng tội trực tiếp với
Chúa mà thôi.
Dĩ nhiên khi ta xưng tội với
một linh mục, thì cũng xưng tội với Chúa để xin Người tha thứ cho ta qua trung
gian của linh mục. Và đây là ý muốn của Chúa Giêsu khi Người trao quyền tha tội
cho các Tông Đồ xưa và cho Giáo hội ngày nay. Và đó là tất cả ý nghĩa lời Chúa
dạy sau đây:
“ai nghe anh em là nghe Thầy. Ai khước từ anh em là khước từ Thầy. Mà ai khước từ Thầy là
khước từ Đấng đã sai Thầy.” (Lc 10: 16)
Kinh nghiệm thiêng liêng của
mỗi người chúng ta cho ta biết rằng mỗi
khi xưng tội đặc biệt là tội trọng cách thành thật và với tinh thần sám hối,
thì ta cảm thấy nhẹ nhõm và an vui trong tâm hồn, một cảm giác mới lạ của an
vui sung sướng, khác hẳn với tâm tình sẵn
có trước khi xưng tội. Điều này chứng minh cụ thể là Chúa đã tha thứ cho ta qua
trung gian của linh mục. Ngược lại, khi có tội trọng hay nhẹ
mà chỉ xin Chúa tha thứ
nhưng không đi xưng tội, thì không bao giờ cảm nghiệm được sự an vui nội
tâm như khi xưng tội với một linh mục và nhận lãnh ơn tha thứ (absolution).
Các anh em tin Lành không
thể có được cảm nghiệm thiêng liêng này, dù cho họ có ca tụng lòng thương xót của
Chúa, có sám hối nội tâm và xin Chúa tha thứ mà không đi xưng tội như người
Công giáo. Họ không đi xưng tội vì trước hết họ không công nhận vai trò trung
gian của Giáo Hội trong việc ban phát các ơn sủng của Chúa cho con người, cho
nên họ chủ trương đi thẳng tới Chúa là vì vậy.
Vả lại, tất cả các nhánh Tin
Lành và Anh Giáo (Anglican Communion) đều không có nguồn gốc Tông Đồ (Apostolic
succession) nên không có chức linh mục
và giám mục để cử hành hữu hiệu các bí tích quan trọng như Thêm sức, Thánh Thể,
Hòa giải, sức dầu nệnh nhân và truyền Chức
Thánh. Chính vì họ không có chức linh mục hữu hiệu, nên họ không thể có bí tích
Thánh Thể và tha tội cho ai được. Đó là lý do tại sao họ giảng dạy chỉ
cần xưng tội trực tiếp với Chúa vì họ cho rằng các thừa tác viên con người
như linh mục và giám mục không có năng quyền tha tội cho ai như Giáo Hội Công
Giáo tin và dạy…
Tóm lại, là người Công
giáo, chúng ta phải nghe và thi hành những gì Giáo Hội là Mẹ dạy bảo thay mặt
Chúa Kitô để bỏ ra ngoài tai những gì không phù hợp với giáo lý, tín lý, luân
lý và phụng vụ của Giáo Hội.
2- Khi nào được xưng tội tập
thể (communal confessions)?
Thông thường thì phải xưng
tội cá nhân, nghĩa là xưng tội riêng với một linh mục sau khi đã xét mình nghiêm chỉnh và sám hối nội
tâm.
Tuy nhiên, trong thực tế,
có những hoàn cảnh mà linh mục không thể giải tội cá nhân cho nhiều người trong
một thời lượng hạn chế. Thí dụ, khi có thiên tai, bão lụt, đắm tàu hay động đất
gây nguy tử cho nhiều người ở một địa
phương nào, khiến linh mục không thể có
đủ giờ để nghe từng hối nhân muốn xưng tội
trong những hoàn cảnh ấy…
Lại nữa, trong những dịp trọng
đại như Lễ Giáng Sinh, Tuần Thánh và Lễ Phục Sinh là những dịp có rất nhiều người
muốn xưng tội. Nhưng chỉ có một mình cha xứ phải làm mục vụ cho một giáo xứ lớn
hay nhiều xứ nhỏ họp lại, thì không thể nào giải tội cá nhân cho một số lớn hối
nhân trong một thời gian ngắn được. Do đó, vì nhu cầu mục vụ và vì lợi ích thiêng liêng của giáo dân, linh mục
được phép cử hành bí tích hòa giải tập thể. Nghĩa là cho gom giáo dân lại và
giúp họ xét mình, thống hối ăn năn, rồi
ban phép tha tội tập thể cho họ. Nhưng việc này phải được phép trước của giám mục
giáo phận. Vì thế, ở mỗi giáo phận, giám mục địa phận sẽ cho phép trường hợp
nào có thể giải tội tập thể. Nghĩa là, linh mục không thể tự ý giải tội tập thể
mà không có phép của giám mục giáo phận; trừ trường hợp nguy tử như đắm tàu, động
đất, chiến tranh, khiến nhiều người trong đó có người công giáo có thể chết mà không kịp xưng tội cá nhân. Nên nếu linh mục có mặt, thì được
phép giải tội tập thể cho các tín hữu công giáo trong cơn nguy tử đó. Nhưng dù được
tha tội tập thể trong những trường hợp trên,
nếu ai xét mình có tội trọng thì sau khi qua cơn nguy biến vẫn buộc phải
xưng tội cá nhân sau đó với linh mục. (giáo luật số 961-62).
Ước mong giải đáp trên đây thỏa mãn những câu hỏi đặt
ra.
Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn
Huấn.