Hai mươi năm trước đây, tôi
lái xe tắc xi để kiếm sống.
Một đêm kia, có người gọi
xe ở khu chung cư vào lúc 2giờ30 sáng. Tôi đến nơi, các dẫy nhà đều chìm lẫn
trong bóng đêm ngoại trừ ánh sáng mù mờ từ khung cửa sổ kéo màn kín. Trong trường
hợp này, các người lái xe thường nhấn còi một hay hai lần và chờ khoảng một
phút, nếu không thấy động tĩnh gì là họ lái xe đi...
Nhưng tôi cũng biết rất nhiều
người nghèo không có xe cộ gì cả và tắc xi là phương tiện di chuyển duy nhất mà
họ trông cậy trong những hoàn cảnh đặc biệt hay trong những giờ giấc bất thường....
Trừ khi linh cảm có gì nguy hiểm ngăn cản, tôi thường ra khỏi xe và đi đến tận
cửa, tự nhủ biết đâu có người đang cần tôi giúp...
Nghĩ như thế tôi bước tới
gõ cửa.
“Xin chờ một chút” giọng
nói rõ ràng là của một người già nhưng vẫn có phần trong trẻo và tôi có thể
nghe tiếng của các vật dụng dường như đang bị kéo đi trên sàn nhà... Vài phút sau,
cửa mở, một bà cụ khoảng 80 tuổi đứng ngay trước mặt tôi. Cụ mặc chiếc áo đầm
dài in hoa, đội cái mũ trắng xinh xắn với dải lụa gài chung quanh, trông giống
y như một người nào đó từ cuốn phim của những năm 1940 chợt bước ra, với chiếc
va ly vải bên cạnh. Sau lưng cụ, căn phòng chung cư trống trải như quanh năm
không có ai cư ngụ, tất cả bàn ghế đều được phủ kín bằng những tấm trải giường.
Liếc nhìn qua vai cụ, không có bất kỳ vật dụng nào trên quầy trong bếp hay trên
tường cả và sát chân tường trong góc phòng tôi có thể thấy mấy cái thùng giấy đầy
những ly tách và khung ảnh sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp.
- Phiền ông mang giúp tôi
cái va ly này ra xe…
Tôi đem chiếc va ly cất ở
thùng xe phía sau và quay trở lại giúp bà cụ. Cụ nắm cánh tay tôi và từng bước
một, tôi dìu cụ xuống đường hướng về chiếc xe... Cụ luôn miệng nói cám ơn...
“Không có chi, thưa cụ” - tôi nói, “cháu coi những người lớn tuổi như là mẹ của
cháu vậy... ” - Cụ trả lời: “Ông tử tế lắm.... ”.
Sau khi giúp cụ yên ấm trên
băng ghế sau, tội ngồi vào ghế lái và nổ máy xe. Cụ đưa cho tôi tờ giấy ghi địa
chỉ nơi cụ muốn đến và hỏi tôi, rất nhỏ nhẹ:
- Ông có thể chạy ngang qua
dưới phố cho tôi một chút không...
Liếc mắt vào tờ giấy ghi địa
chỉ, tôi buột miệng:
- Nếu lái xuống phố thì đường
xa hơn và lâu hơn nhiều...
- Cứ thong thả, ông à,
không có gì vội vã cả, Tôi chỉ đi tới hospice thôi... (hospice: nhà dành cho những
người sắp từ giã cuộc sống).
Tôi ngước mắt nhìn, qua tấm
gương chiếu hậu, đôi mắt cụ long lanh trong bóng tối.
- Tôi không còn ai thân
thích trên cõi đời này, và bác sĩ đã nói tôi cũng chẳng còn bao lâu nữa, hai
hay ba tuần là nhiều...
Vói tay tắt cái máy ghi khoảng
cách và tính tiền, tôi hỏi một cách nhỏ nhẹ:
- Thưa cụ muốn đi qua đường
nào trước...
Trong hơn hai giờ kế tiếp,
chúng tôi hầu như đi loanh quanh qua từng con đường trong các khu phố.
Cụ chỉ cho tôi tòa nhà nhiều
tầng mà một thời cụ đã làm người điều khiển thang máy.
Tôi lái xe qua một khu phố
với những căn nhà nhỏ đã cũ nhưng xinh xắn, cụ nói với tôi ngày trước khi mới lập
gia đình cụ đã ở trong khu này, và chỉ cho tôi căn nhà loang loáng dưới ánh đèn
đêm...
Nhìn ánh mắt lưu luyến của
cụ, tôi như thấy một trời quá khứ thương yêu đằm thắm của đôi vợ chồng trẻ.
Cụ ra hiệu cho tôi ngừng xe
trước nhà kho của cửa tiệm bán giường tủ, bàn ghế, nhẹ nhàng bảo tôi trước đây
chỗ này là một vũ trường sang trọng và nổi tiếng, cụ đã từng hãnh diện đến đây
khiêu vũ lần đầu khi là một thiếu nữ mười sáu tuổi...
Trong giọng nói cụ tôi thấy
thấp thoáng hình ảnh một thiếu nữ trẻ trung sáng ngời với bộ dạ phục xinh đẹp
và nụ cười tươi tắn hân hoan... Đôi khi, cụ bảo tôi đậu xe trước một tòa nhà
nào đó hay ở một góc phố khuất nẻo không tên.... và cụ im lặng thẫn thờ trong
bóng tối như đắm chìm với cả một dĩ vãng xa xăm bao la và sâu thẳm...
Khi trời chập choạng trong
ánh sáng đầu tiên của ban ngày, cụ nói với tôi khẽ khàng như một hơi thở nhẹ:
- Thôi, mình đi...
Tôi lái xe trong im lặng đến
khu nhà hospice. Đó là một dẫy nhà thấp, kín đáo, ngăn nắp và gọn gàng. Tôi vừa
ngừng xe là đã có hai người xuất hiện với chiếc xe lăn như là họ đã chờ đợi từ
lâu rồi. Tôi bước xuống mở thùng xe phía sau để lấy chiếc va ly nhỏ của cụ mang
tới để ngay cửa chính, xong quay trở ra đã thấy cụ đã được đỡ ngồi ngay ngắn
trên chiếc xe lăn.
- Bao nhiêu tiền vậy cháu?
- Cụ vừa hỏi vừa mở cái bóp nhỏ...
- Cháu không lấy tiền bác
đâu… - tôi trả lời.
- Nhưng cháu phải kiếm sống
chứ...
- Đã có những khách hàng
khác, thưa bác...
Gần như không tính toán so
đo, tôi cúi xuống ôm lấy bờ vai cụ. Đáp lại, cụ ôm tôi thật chặt:
- Cám ơn cháu đã cho cụ già
này khoảng thời gian thật quý giá và đầy ý nghĩa.
Tôi siết chặt tay cụ và
quay bước đi trong ánh sáng mờ nhạt của một ngày mới đến. Sau lưng tôi có tiếng
cửa đóng. Tôi cảm thấy như cả một cuộc đời vừa được khép lại phía sau.
Tôi không có thêm người
khách nào khác trong buổi sáng đó. Tôi chạy xe loanh quanh không có mục đích và
dường như tôi cũng chẳng biết mình đi đâu nữa...
Suốt cả ngày hôm đó hầu như
tôi không thể nói được với ai lời nào cả... Chuyện gì sẽ xảy ra nếu cụ già gặp
phải một người tài xế đang ở cuối buổi làm, nóng nẩy chỉ muốn chóng xong việc để
còn về nhà... Chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi từ chối không nhận đón người khách là
cụ hay tôi không bước xuống gõ cửa mà chỉ ngồi trên xe nhận kèn một lần rồi lái
xe đi...
Tự nhiên, tôi bỗng nghiệm
thấy trong quãng đời trẻ trung ngắn ngủi của mình, dường như là tôi chưa làm được
chuyện gì có ý nghĩa hơn là chuyện tôi đã làm trong buổi sáng hôm ấy.
Chúng ta luôn luôn nghĩ rằng
cuộc đời sẽ có những khúc quanh quan trọng, đánh dấu bằng những sự việc to lớn,
dễ dàng ghi nhớ...
Nhưng thật ra, đẹp nhất vẫn
là những phút giây nhỏ bé bất ngờ nhưng có xúc cảm mãnh liệt khiến ta phải bàng
hoàng đến tê dại cả tâm hồn...
Xin chia xẻ câu chuyện nhỏ
này với các bạn, hy vọng vì thế cuộc đời chung quanh chúng ta sẽ ấm cúng và có
ý nghĩa hơn.
Cung Nhật Thành - lược dịch