VẤN ĐỀ 26: Bạn là người tin
có Thiên Chúa. Vậy khi bạn đau ốm mà chỉ cầu khẩn suông thì có được Chúa cho khỏi
bệnh không? Hoặc khi bạn đói mà chỉ cầu nguyện thì Chúa có ban cho bạn cơm bánh
không? Còn tôi, tôi chẳng cần phải tin có Chúa hay Thần Phật nào cả, thế mà tôi
đâu có thua gì bạn? Khi đau ốm, tôi chẳng cần cầu xin ai, mà chỉ cần uống thuốc
cũng khỏi. Khi đói tôi cũng chẳng cầu khấn ai mà chỉ cần làm việc là có ăn. Như
vậy, tin thờ Thiên Chúa là hành động vô ích và ngu ngốc. Hơn nữa, cầu xin Thiên
Chúa ban ơn phúc còn là một thái độ nô lệ, mất tự do, bị vong thân, và mất quyền
làm chủ đời mình.
GIẢI ĐÁP:
A. TRÌNH BÀY:
Một số người đã quan niệm
sai lầm về đức tin tôn giáo: Theo họ thì đức tin chính là một phương thế để con
người dễ dàng thỏa mãn các nhu cầu mà không phải vất vả nhiều. Khi muốn được
Thiên Chúa ban ơn, họ chỉ cần dâng ít hoa trái, nhang đèn, tiền bạc, kèm theo lời
khấn nguyện giống như niệm thần chú, là hy vọng sẽ được thỏa mãn yêu cầu. Bên cạnh
những người mê tín nói trên, một số khác lại dựa vào khoa học để phủ nhận sự hiện
hữu của Thiên Chúa và phi bác việc cầu nguyện. Theo họ, không có Thiên Chúa hay
thần linh nào cả. Muốn thỏa mãn các nhu cầu, người ta chỉ cần tuân theo quy luật
tự nhiên là đủ. Chẳng hạn: Muốn có lương thực, không cần phải cầu xin ai, chỉ cần
lao động theo kỹ thuật và hợp thời vụ là đủ; Khi bị bệnh không cần phải cầu khấn
ai mà chỉ cần uống thuốc theo toa bác sĩ sẽ khỏi… Từ đó họ đi đến kết luận: tin
thờ Thiên Chúa là việc làm vô ích ngu ngốc, bị vong thân và mất quyền làm chủ đời
mình…
Vậy ý nghĩa đích thực của cầu
nguyện là gì? Thái độ cầu xin Thiên Chúa phải chăng là một việc làm vô ích, ngu
ngốc, bị vong thân và mất quyền tự chủ?
1) Cầu nguyện là gì?
Sách Giáo Lý của Giáo Hội
Công giáo cho biết, cầu nguyện là "một sự liên lạc sống động giữa cá nhân
mỗi người với Thiên Chúa hằng sống... mối tương quan sống động của con cái
Thiên Chúa với Cha trên trời" (số 2558, 2565). Cầu nguyện chính là một
hành vi của người có đức tin. Là một cuộc nói chuyện tâm sự giữa con người với
Thiên Chúa như con cái thưa chuyện với cha mình. Qua đó, họ ngợi khen những kỳ
công Thiên Chúa đã làm, cảm tạ những ơn lành Ngài đã thương ban, ăn năn sám hối
tội lỗi đã trót phạm, phó thác cậy trông vào tình thương cứu độ của Chúa, và cầu
xin Chúa ban các ơn lành hồn xác cho mình và tha nhân.
2) Giá trị của sự cầu nguyện:
Cầu nguyện là một hành vi
cao quí và khôn ngoan của con người có lý trí. Cầu nguyện không làm cho con người
bị vong thân, mất quyền làm chủ đời mình như có người lầm tưởng:
A) Một hành vi cao quí:
Cao quí vì là thái độ nhân
linh: chỉ con người mới có khả năng suy luận, mới biết đặt câu hỏi “tại sao”
trước mọi vấn đề… Triết gia Blaise Pascal (1623-1662) trong tác phẩm Suy tư (La
Pensees) đã đề cao giá trị của con người biết suy tư như sau: “Con người chỉ là
một cây sậy yếu đuối trong tự nhiên… Chỉ cần một chất hơi, một giọt nước cũng đủ
kết liễu cuộc sống của nó. Tuy nhiên con người vẫn cao quý vô cùng, vì con người
biết suy nghĩ, đang khi vũ trụ tuy to lớn nhưng lại chẳng biết gì…”.
Cao quí vì là thái độ hiếu
thảo: Chỉ con người mới có lòng hiếu thảo biết ơn Thiên Chúa thể hiện qua lời cầu
nguyện, giống như con cái tỏ lòng hiếu kính qua việc năng thưa chuyện với cha mẹ
của mình.
B) Một hành động khôn ngoan:
Khôn ngoan khi biết tự lượng
sức mình và biết tiên liệu: Thực vậy, trong đời sống thường ngày, mỗi khi đứng
trước một công việc lớn lao, người khôn ngoan sẽ biết suy nghĩ và sẵn sàng nhờ
cậy người khác trợ giúp. Cũng thế, người tín hữu khi đứng trước một công việc
trọng đại vượt quá sức tự nhiên, sẽ biết khôn ngoan xin ơn Chúa giúp như Đức
Giêsu đã dạy môn đệ phải biết cậy nhờ vào sự trợ giúp của Người: “Vì không có
Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5c).
3) Những điều nên làm và
nên tránh khi cầu nguyện:
A) Cần tránh thói lười biếng
ỷ lại nhưng biết cộng tác với Thiên Chúa để làm mọi việc phù hợp với quy luật
thiên nhiên do Thiên Chúa đã an bài:
- Tuy ý thức Thiên Chúa
toàn năng làm được mọi sự, nhưng các tín hữu phải tránh thái độ lười biếng
ỷ lại khi chỉ biết cầu khấn suông mà không chịu khó làm việc để đạt mục đích.
Thiên Chúa đã dựng nên loài người có trí khôn và tay chân… không phải để họ
khoanh tay đứng nhìn, nhưng để họ cộng tác với Ngài làm chủ thiên nhiên, như
Ngài đã truyền cho nguyên tổ: “Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều cho đầy mặt đất,
và thống trị mặt đất. Hãy làm bá chủ cá biển, chim trời và mọi giống vật bò
trên mặt đất” (St 1,28).
- Loài người phải tuân theo
những định luật thiên nhiên do Chúa đã an bài. Chẳng hạn: khi đau ốm phải biết
tìm phương thế chữa trị; Muốn có lương thực phải biết gieo trồng đúng thời vụ
và dựa theo luật tự nhiên do Thiên Chúa đã an bài. Thiên Chúa chỉ làm phép lạ
trong một vài trường hợp thật đặc biệt nhằm để biểu lộ quyền năng hoặc củng cố
đức tin để ban ơn cứu độ cho con người mà thôi.
B) Cần tránh đòi Thiên Chúa
phải đáp ứng mọi nhu cầu theo ý riêng mình, nhưng phải sẵn sàng tuân theo ý
Chúa:
- Vì sẽ là điều vô lý: Giả
như một người xin Chúa cho trời mưa để ruộng mới gieo giống có thể nảy mầm,
đang khi người khác lại xin Chúa cho nắng ráo để sân lúa đang phơi được mau
khô… Hoặc một người bán hòm người chết xin Chúa cho bán đắt hàng, đang khi người
có thân nhân đau nặng lại cầu xin Chúa cho mau lành bệnh và khỏi phải chết… thì
khi ấy không biết Thiên Chúa sẽ phải nghe lời cầu xin của ai?
- Vì sẽ gây mất trật tự: Nếu
Thiên Chúa phải đáp ứng mọi lời cầu để thỏa mãn theo nhu cầu riêng tư của con
người thì mọi sự sẽ trở nên hỗn loạn: Các quy luật thiên nhiên như thời tiết nắng
mưa, mùa màng… sẽ thay đổi liên tục và xã hội chắc chắn sẽ mất an toàn trật tự.
- Trong thực tế người tín hữu
sẽ năng cầu xin Thiên Chúa ban ơn theo thánh ý Thiên Chúa thay vì đòi Chúa phải
thỏa mãn theo ý riêng mình, noi gương Đức Giêsu trong vườn Ghết-sê-ma-ni đã cầu
nguyên như sau: “Cha ơi, nếu được, xin cho chén này rời khỏi con. Nhưng xin đừng
theo ý con, mà xin theo ý Cha” (Mt 26,39). Khi đau ốm các tín hữu chúng ta hãy
cầu xin Chúa cho được “gặp thầy gặp thuốc” và sẵn sàng uống thuốc theo chỉ dẫn
của bác sĩ điều trị.
4) Giải đáp vấn đề:
A) Phải ưu tiên tuân theo
quy luật thiên nhiên của Thiên Chúa: Con người dù tin hay không tin Thiên Chúa
cũng đều phải tuân theo các quy luật tự nhiên do Thiên Chúa đã an bài. Muốn có
lương thực phải gieo trồng đúng thời vụ hợp với khoa học kỹ thuật. Muốn khỏi bệnh
cần chữa trị tại bệnh viện và uống thuốc theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Ngoài ra,
người tín hữu cần cầu xin Chúa cho được gặp thầy gặp thuốc để mau khỏi bệnh
thay vì chỉ cầu khấn suông hoặc uống nước suối Đức Mẹ thay thuốc chữa bệnh để
đòi được hưởng phép lạ...
B) Thiên Chúa muốn các tín
hữu vừa phải cầu xin, lại vừa phải theo các quy luật thiên nhiên: Thiên Chúa chỉ
can thiệp làm phép lạ khi muốn chứng tỏ quyền năng của Ngài, hoặc để củng cố đức
tin của các tín hữu hầu giúp họ được hưởng ơn cứu độ mà thôi.
- Trong Tin Mừng, Đức
Giêsu đã làm nhiều phép lạ nhằm mục đích ấy như sau: Người biến nước lã thành
rượu nho tại tiệc cưới thành Ca-na để “Bày tỏ vinh quang của Người, và các môn
đệ đã tin vào Người” (Ga 2,11); Người truyền cho sóng gió Biển Hồ yên lặng để
các môn đệ nhận biết quyền năng Thiên Chúa của Người, như các ông đã ngạc nhiên
nói với nhau rằng: “Người này là người thế nào mà cả đến gió và biển cũng tuân
lệnh?” (Mt 8,27); Người đi trên mặt Biển Hồ trong đêm tối để mặc khải Thần
tính của Người qua lời Người trấn an các môn đệ: “Chính Thầy đây, đừng sợ!”
(Ga 6,19-20); Người nhân bánh ra nhiều nuôi năm ngàn người ăn no chỉ với năm
cái bánh và hai con cá để chứng minh sứ vụ Thiên Sai khiến dân chúng đã thốt
lên: “Hẳn ông này là vị Ngôn sứ, Đấng phải đến thế gian (Ga 6,14);
- Đức Giêsu làm phép lạ để
chứng minh sứ vụ Thiên Sai đã được các ngôn sứ tiên báo. Chẳng hạn: Để các đầu
mục Do thái biết Người có quyền tha tội dưới đất, Người nói với kẻ bất toại:
“Ta truyền cho con: Hãy đứng dậy, vác lấy chõng của con mà đi về nhà” (Mc
2,11). Tin Mừng Mát-thêu cũng viết như sau: “Có những đám người đông đảo kéo đến
cùng Người, đem theo những kẻ què quặt, đui mù, tàn tật, câm điếc và nhiều bệnh
nhân khác nữa. Họ đặt những kẻ ấy dưới chân Người và Người chữa lành. Khiến đám
đông phải kinh ngạc vì thấy kẻ câm nói được, người tàn tật được lành, người què
đi được, người mù xem thấy. Và họ tôn vinh Thiên Chúa của Ít-ra-en” (Mt
15,30-31).
C) Còn những ai vô tín: cố
tình nhắm mắt trước những thực tại chứng minh sự hiện hữu của Thiên Chúa và
không chịu bày tỏ lòng hiếu thảo biết ơn Ngài, cũng đừng vội tự mãn về thái độ
vô ơn bất nghĩa của mình. Sở dĩ họ không bị thua kém những người có đức tin về
phạm vi vật chất là do Thiên Chúa nhân từ vẫn đang nhẫn nại chờ đợi họ hồi tâm.
Nhưng lòng nhân từ cũng có giới hạn: sẽ đến ngày vào lúc họ không ngờ, vào giờ
họ không biết, Ngài sẽ gọi linh hồn họ ra trước tòa phán xét, bấy giờ họ sẽ
không thể bào chữa về thái độ vô ơn bất hiếu, cố tình ngoảnh mặt làm ngơ trước
tình thương cứu độ của Thiên Chúa. Trong dụ ngôn “Mười cô trinh nữ”, chàng rể
Giêsu đã nói với năm cô trinh nữ khờ dại không mang theo dầu đức tin rằng:
“Tôi bảo thật các cô, tôi không biết các cô là ai cả!" (Mt 25,12). Những
kẻ vô tín, chỉ lo tìm kiếm của cải vật chất ở đời này sẽ phải nghe lời quở
trách của Thiên Chúa như sau: “Đồ ngốc! Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng
ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó, sẽ về tay ai?” (Lc 12,16-21). Thái độ vô
tín ấy mới thực là ngu ngốc, bị vong thân và mất quyền làm chủ đời mình.
B. PHÚT HỒI TÂM:
1) LỜI CHÚA: “Anh em hãy
canh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ. Vì tinh thần thì hăng hái, nhưng
thể xác lại yếu đuối." (Mc. 14,38).
2) LỜI CẦU:
Lạy Chúa Cha từ bi nhân ái,
chúng con nguyện xin cho Danh Cha luôn cả sáng và Nước Cha trị đến. Xin cho
chúng con được bình an và gặp mọi sự an lành. Xin đừng để chúng con rơi vào cạm
bẫy của ma quỷ. Xin ban sức mạnh để chúng con kiên tâm vững bước theo chân Chúa
Giêsu đến cùng.- AMEN.
Gx Sao Mai Xuân Ất Mùi 2015
LM ĐAN VINH
Giám Huấn HHTM Trung Ương
