1. Lời Chúa: “có thì phải
nói có, không thì phải nói không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ” (Mt 5,37)
2. Câu chuyện:
Thời Hi-lạp cổ đại, triết
gia Socrates là một người nổi tiếng về sự thông thái khôn ngoan và được nhiều
người ngưỡng mộ. Một hôm có một người quen đến nói thì thầm vào tai ông rằng:
“Ông có biết chuyện gì mới xảy ra cho ông bạn thân của ông hay không?”. Sô-cờ-rát
liền nói: “Khoan đã. Trước khi nghe ông kể câu chuyện đó, tôi muốn ông cùng với
tôi xem xét để sàng lọc ba bước về câu chuyện đó đã”. Người kia hỏi lại: “Xem
xét để sàng lọc ư?”. Sô-cờ-rát đáp: “Đúng vậy.
Bước sàng lọc thứ nhất là xét về
sự thật: Ông có cam đoan với tôi rằng những gì ông sắp nói ra về ông bạn thân của
tôi hòan toàn chính xác hay không?”. Người kia trả lời: “Không chắc lắm. Thật
ra tôi chỉ được nghe người khác thuật lại mà thôi”. Sô-cờ-rát liền nói: “ Được
rồi.
Bây giờ qua bước sàng lọc thứ hai là xét về thiện ý: Điều ông sắp nói ra với tôi có phải là điều tốt
đáng biểu dương không ?”. Người kia trả lời: “Không phải điều tốt, mà còn ngược
lại !”. Sô-cờ-rát tiếp tục: “Như vậy là ông đang định nói một điều không tốt về
người bạn thân của tôi. Nhưng ông lại không chắc điều đó có phải là sự thật hay
không.
Bây giờ là bước sàng lọc cuối cùng là xét về ích lợi: Câu chuyện ông sắp
nói với tôi có mang lại lợi ích gì cho tôi không?” Người kia đáp: “Không. Thực
sự là không!”. Bấy giờ Sô-cờ-rát mới ôn tồn kết luận như sau: “Vậy thì những
điều ông muốn nói với tôi không phải là sự thật, không phải là điều tốt đáng biểu
dương, và cũng chẳng đem lại lợi ích gì cho tôi. Thế thì ông nói nó ra với tôi
làm chi?”.
3. Suy niệm:
Qua câu chuyện trên chúng
ta thấy trong cuộc sống thường ngày không được nói hành nói xấu tha nhân. Lý do
có thể tóm gọn như sau: Một là hành động bất công khi lên án một người mà không
cho họ bào chữa. Hai là hành động lỗi bác ái khi làm mất tình đòan kết nội bộ
và động cơ dẫn đến sự nói xấu thường do ích kỷ, tự mãn và ganh ghét những người
hơn mình. Ba là hành động tội ác, nếu việc nói xấu đó gây ra thiệt hại nghiêm
trọng cho danh dự và uy tín của người bị hại.
Chúa Giêsu dạy các môn đệ: “Tất cả những gì anh em muốn người ta làm
cho mình, thì chính anh em cũng hãy làm cho người ta”(Mt 7,12). Ngoài ra Người
cũng dạy chúng ta tôn trọng sự thật: “có thì phải nói có, không thì phải nói
không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ” (Mt 5,37).
Có người lại đặt vấn đề: Nếu
biết một người làm điều xấu mà im lặng là đồng lõa và làm cho kẻ đó ngày một
lún sâu vào tội ác. Vậy trong trường hợp đó, ta nên làm gì để vừa giữ được đức
bác ái, lại vừa không bao che cho tội ác? Câu trả lời đã được Tin Mừng Mát-thêu
ghi lại lời Chúa dạy như sau: “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy
đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh, thì anh đã được
món lợi là người anh em mình. Còn nếu nó không chịu nghe, thì hãy đem theo một
hay hai người nữa, để mọi công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba
chứng nhân. Nếu nó không nghe họ, thì hãy đi thưa Hội Thánh. Nếu Hội Thánh mà
nó cũng chẳng nghe, thì hãy kể nó như một người ngọai hay một người thu thuế”
(Mt 18,15-17).
4. Thảo luận:
1) Bạn có đồng ý với ba bước
sàng lọc, khi nghe những lời nói xấu về người vắng mặt của triết gia Sôcờrát
không?
2) Tại sao chúng ta không
nên nói ra những điều xấu của kẻ vắng mặt dù điều đó có thật?
3) Tội nói hành khác với tội
vu khống thế nào? Khi nào tội vu khống biến thành trọng tội?
5. Lời cầu:
Lạy Chúa Cha từ ái. Xin dạy
chúng con biết sống công bình ngay chính noi gương Đức Giêsu Con yêu của Cha.
Xin cho chúng con tranh nói những điều gian dối bất công cho những người chúng
con không ưa. Xin cho chúng con luôn nói lời ngay thật để xứng đáng nên con thảo
của Cha và luôn làm vui lòng Cha, noi gương Chúa Giêsu là Con rất yêu dấu luôn
làm đẹp lòng Cha.
X- Hiệp cùng Mẹ Maria.
Đ- Xin Chúa nhậm lời chúng
con.
LM ĐAN
VINH