Hiện nay có những cặp nam nữ
quyết định tiến tới hôn nhân nhưng chủ trương không sinh con để tình yêu của họ
dành cho nhau trọn vẹn hơn. Chúng ta có suy nghĩ gì về quan điểm và lối sống
này? Họ có yêu nhau chân tình hay không? Tình yêu của họ có đem lại hạnh phúc vững
bền không khi niềm vui và sự sống của tuổi thơ không có trong gia đình?
Trên thực tế, bức tranh lịch
sử nhân loại đã cho chúng ta thấy mối quan hệ hỗ tương, nhân quả giữa con cái
và cha mẹ. Trong đó, những người con được sinh ra trong tình yêu đích thực của
cha mẹ, được chăm sóc giáo dục và phát triển nhân cách lành mạnh. Đồng thời,
chính những người con khỏe mạnh, khôn ngoan, hiếu thảo, thành đạt đã đem lại niềm
vui, hạnh phúc và an bình cho các bậc cha mẹ.
Trong ý nghĩa trên xin được
trình bày đề tài với 2 điểm chính sau đây:
Con cái là hoa trái của tình yêu cha mẹ
Gia đình là chiếc nôi sự sống và tình yêu
I. CON CÁI LÀ HOA TRÁI CỦA TÌNH YÊU CHA MẸ
Trong đời sống gia đình,
khi người vợ nhận biết sự sống đã trở thành thai nhi trong lòng mình và báo tin
cho người chồng, họ hân hoan vui mừng hay lo âu buồn khổ tuỳ theo tình yêu của
họ thực sự dành cho nhau. Đối với một gia đình bình thường, khi hai vợ chồng biết
họ đã có con, họ thực sự hạnh phúc khôn tả vì tình yêu của họ đã nảy mầm. Từ
đó, họ cùng nhau phục vụ cho sự sống của người con trong thai từng ngày, từng
tháng với niềm hy vọng sự sống triển nở và đứa con chào đời. Nhưng, con cái là
hoa trái của tình yêu cha mẹ, không chỉ dừng lại ở giây phút được cưu mang và sinh
hạ, tình yêu của cha mẹ luôn tác động trên người con từ trong bào thai đến khi
con trưởng thành. Sau đây là một vài cách thể hiện tình yêu của cha mẹ dành cho
con cái như những nguyên tắc cơ bản đã được nói đến ở một vài chuyên đề khác:
1. Sinh con có trách nhiệm
Theo các nhà tâm lý: khi
người vợ đang mang thai, mối tương quan vợ chồng ảnh hưởng trực tiếp đến thai
nhi rất nhiều. Nếu người vợ được chồng yêu thương, chăm sóc, cảm thông, chia sẻ
thì niềm vui và sự bình an của người mẹ sẽ tác động đến sức khỏe và cá tính của
đứa con. Trái lại, nếu người vợ thường bị chồng bỏ rơi, không giúp đỡ và nổi
nóng la mắng thì nỗi buồn phiền, cô đơn của mẹ cũng truyền thông sang đời sống
thể chất và tâm linh của con. Quả thực, tất cả mọi tình cảm vui buồn, mọi thái
độ sống tích cực hay tiêu cực, mọi lời nói lịch lãm hay thô tục của cha mẹ đều ảnh
hưởng đến con. Vì thế, khi quyết định làm cha mẹ, chúng ta trở nên thày cô giáo
đầu tiên và người mẫu đời thường của con về mọi phương diện trong đời sống. Nếu
chúng ta muốn có những người con khoẻ đẹp, thành đạt, hiếu thảo, trước tiên
chúng ta hãy trở nên những người mẫu với 3 nét đẹp về: ngoại hình, năng lực và
phẩm cách.
Vâng, để trở thành những
cha mẹ tốt, thể hiện tình yêu con cái tròn đầy, chúng ta cần quan tâm đến sức
khoẻ của bản thân, điều độ trong sinh hoạt vui chơi, làm việc và chế độ ăn uống.
Đồng thời, chúng ta cần có tinh thần trách nhiệm để nâng cao năng lực, tạo uy
tín và thế đứng của mình. Nhất là chúng ta cần có phẩm cách đẹp, biết tự chủ
trong thái độ, lời nói, tình cảm để luôn có mối quan hệ tốt trong gia đình cũng
như ngoài xã hội. Đó chính là tình yêu cao quí nhất cha mẹ có thể trao cho con
cái. Nếu không, con cái chúng ta được sinh ra sẽ có một vóc dáng yếu đuối, nhân
cách có thể bị lệch lạc, mang mầm bệnh tâm lý dẫn đến trầm cảm. Hiện nay trong
xã hội, mỗi ngày một nhiều hơn những trẻ em được mang đến phòng trị liệu tâm lý
mà nguyên nhân là chính mối tương quan trong hệ thống gia đình đang có vấn đề
như cha mẹ thường xuyên bất hòa, chê trách nhau và quyết định ly hôn.
2. Thường xuyên gần gũi con
Ngay từ trong thai, đứa bé
đã cần đến tình yêu của cha mẹ thể hiện trong lời nói, thái độ và tình cảm. Rồi
khi bé được sinh ra và lớn lên, bé luôn cần sự hiện diện, vòng tay, nụ hôn và lời
nói yêu thương của cha mẹ. Chúng ta nên biết rằng: có những thai nhi đã phải chịu
đựng tình cảm tiêu cực của cha mẹ với nhau nên khi sinh ra chúng thường là những
đứa trẻ hay gây hấn, khó giáo dục. Rồi trong cuộc sống, ngay cả với những gia
đình bình thường, nếu cả hai cha mẹ cùng đi làm, thì chúng ta nên trao đổi với
nhau, cùng sắp xếp thời gian để một trong hai người có thể ở bên con, đặc biệt
là bữa cơm tối và những sinh hoạt buổi tối của gia đình: có thể cùng xem tivi,
cùng đọc một cuốn truyện và trao đổi với con về nội dung các nhân vật trong
truyện hoặc phim. Nhất là gợi ý hỏi con về sinh hoạt học tập, vui chơi của
chúng trong ngày.
Điều nên nhớ là con cái phải
là ưu tiên số một trong những chọn lựa khác. Nếu chúng ta không kiên nhẫn lắng
nghe và giải đáp những thắc mắc ngây ngô xem ra vô nghĩa của con, chúng ta sẽ bị
trả giá là thái độ bất tin cậy của chúng sau này.
3. Là người tin cậy của con
Khi hướng dẫn trẻ em về bổn
phận của con cái trong gia đình, tôi thường nhắc đến lòng hiếu thảo thể hiện
qua việc biết mình được yêu và biết ơn cha mẹ: “Các con hãy tin rằng cha mẹ là
người yêu mình nhất và có nhiều kinh nghiệm hơn mình nên hãy bộc lộ, chia sẻ tất
cả những vui buồn trong cuộc đời chúng con cho các vị”. Nhưng điều quan trọng
là chúng ta, những bậc cha mẹ, những nhà giáo dục có thực sự là điểm tin cậy của
con cái không? Chúng ta có thống nhất trong lời nói và hành động? Làm sao con
gái hay con trai của chúng ta trong tuổi mới lớn có thể dễ dàng hỏi chúng ta về
chuyện thay đổi tâm sinh lý của chúng, về những lạm dụng trong quan hệ bạn bè,
nhất là khi chúng đã lỡ có những quyết định sai lầm, nếu trong suốt quá trình sống
chúng không cảm được tình yêu gần gũi, cảm thông, tha thứ của cha mẹ?
4. Giáo dục với tình yêu
thương
Trong gia đình cha mẹ nên
lưu tâm giúp con nhận ra những chuẩn mực đạo đức để hình thành nơi con những
thói quen tốt trong đời sống hằng ngày. Yêu thương không có nghĩa là chiều theo
mọi ý muốn của con. Điều cần thiết cho sự phát triển lành mạnh của con không phải
chỉ là nói “được”, nhưng đôi khi phải biết nói “không” với chúng. Khi cha mẹ
nhượng bộ sự nhõng nhẽo làm reo của chúng, chúng sẽ tự hiểu thông điệp: “Cứ làm
rùm beng đi con sẽ đạt được điều con muốn.” Điều cần nhớ là tâm sinh lý của con
chúng ta chưa quân bình, chúng luôn cần sự uốn nắn hướng dẫn của chúng ta theo
chuẩn mực đạo đức lành mạnh.
II. GIA ĐÌNH CHIẾC NÔI SỰ SỐNG
VÀ TÌNH YÊU
Khi hai người nam, nữ yêu
nhau dẫn đến hôn nhân gia đình theo qui luật của Tạo Hoá, họ cùng nhau xây dựng
một chiếc nôi sự sống và tình yêu cho những đứa con chào đời. Vượt qua mọi biến
cố thăng trầm của cuộc sống với những thách đố gian khổ, họ luôn cảm được hạnh
phúc vô bờ khi biết tin mình được làm cha, làm mẹ. Vâng, ngay từ khi sự sống
thành thai nơi tử cung người mẹ, thai nhi – người con đã thắp sáng thêm mãi
tình yêu của cha mẹ. Chính tình yêu và hạnh phúc này đã là nguồn lực phong phú,
mạnh mẽ, giúp cha mẹ luôn sống trong niềm hy vọng để hoàn thành trách nhiệm của
mình. Trong ý nghĩa này chúng ta thấy: gia đình là chiếc nôi sự sống và tình
yêu; trong đó, con cái là quà tặng cho cha mẹ, là mùa xuân của gia đình.
1. Con cái là quà tặng cho
cha mẹ
Một người con sinh ra trong
cuộc đời, không phải là một dữ kiện thống kê, nhưng chính là món quà sự sống được
trao tặng cho cha mẹ. Nói cách khác, đối với mọi người, sự sống luôn là một món
quà cao quí nhất để mình được hiện hữu trong vũ trụ, giữa lòng thế giới. Hơn thế
nữa, quà tặng tuyệt vời nhất của hôn nhân chính là một con người, một sự sống mới
được sinh ra như kết quả tình yêu của cha mẹ. Vâng, chỉ trong tình yêu thì sự sống
mới được đón nhận như một quà tặng và được phục vụ, tôn trọng như một con người.
Ngược lại, khi không có
tình yêu đích thực, nhiều bậc cha mẹ đã bị cám dỗ cho rằng sự hiện hữu của đứa
con không phải là một quà tặng nhưng là một gánh nặng đem đến cho họ những vất
vả, mệt nhọc trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Họ cảm thấy bị ràng buộc và
mất mát đủ thứ: từ thời gian, sức khỏe đến tiền bạc. Họ cho rằng đứa con đã lấy
đi niềm vui và hạnh phúc của họ chứ không có gì để cho họ cả; cũng như có người
nghĩ rằng: thêm một con người sinh ra,
trái đất hẹp lại một chút; và như thế, quyền lợi của họ bị giảm đi một phần.
Thực ra, hạnh phúc tùy theo
quan điểm của mỗi người, nhưng hạnh phúc không đồng nghĩa với sự nhàn hạ, hưởng
thụ và có nhiều lợi nhuận cũng như quyền lực, mà chỉ có những ai biết mở lòng
ra để đón nhận người khác như một quà tặng, người đó mới được yêu thương và tôn
trọng. Đó là bí quyết thể hiện tình yêu chân thành giữa vợ chồng với nhau, một
tình yêu luôn nhận ra mỗi người con là một quà tặng vô giá làm tăng thêm hạnh
phúc gia đình.
2. Con cái là mùa xuân của
gia đình
Các bạn có cảm nhận gì khi
ngắm nhìn gương mặt, ánh mắt, nụ cười, và lắng nghe tiếng nói của trẻ thơ? Tất
cả vẻ đẹp hồn nhiên, trong sáng, đơn sơ, đáng yêu của một em bé đã đem lại niềm vui cho mọi
thành viên trong gia đình, qui tụ mọi người đến với nhau, vang lên tiếng cười
thư giãn thoải mái. Nhiều bậc cha mẹ sau một ngày làm việc vất vả, căng thẳng,
khi trở về nhà nhìn thấy đứa con ngây thơ dễ thương chạy ra ôm choàng lấy cổ
hay sà vào lòng mình, họ cảm thấy hạnh phúc, quên hết mệt mỏi, nhọc nhằn. Quả
thực, khi tiếp cận với trẻ thơ, chúng ta cũng được trẻ trung hóa trong thái độ,
lời nói và cách diễn tả tình cảm. Đó là lý do để chúng ta có thể cho rằng: con
cái thực sự là mùa xuân của gia đình, chúng đã đem lại cho cha mẹ một tình yêu
mới, một sức sống mới, và một nghị lực mới để hoàn trọn trách nhiệm với gia
đình và xã hội.
Chúng ta có thể tưởng tượng
về một gia đình chủ trương không sinh con, có thể thời gian đầu họ rất thoải
mái, hai vợ chồng như ở trong một mùa xuân kéo dài. Đặc biệt là họ có thể tiến
thân trong sự nghiệp một cách thành công tốt đẹp. Nhưng trong tình yêu chỉ qui
về mình như thế, tương lai của họ sẽ ra sao khi phải đối diện với những hiểu lầm
và mâu thuẫn của mùa hạ, nỗi buồn bệnh tật cô đơn của mùa thu và cảnh hiu quạnh,
bế tắc của mùa đông, không có một niềm hy vọng trong cuộc sống? Giả như các bậc
cha mẹ đều có những tính toán ích kỷ, không muốn sinh con, thì cộng đồng nhân
loại sẽ thiếu vắng thế hệ trẻ, các gia đình sẽ mau chóng khô cằn, tan rã và hủy
diệt như thế nào?
Thực ra, mỗi người có một
quan điểm sống, nhưng qua những dẫn chứng trên cho thấy: những ai cố giữ lấy tuổi
xuân của mình thì sẽ mất, còn ai biết hy sinh tuổi xuân của mình để xây dựng
chiếc nôi sự sống và tình yêu cho con cái thì họ lại được hưởng một mùa xuân hạnh
phúc kéo dài bên sức sống và niềm vui của đàn con cháu.
THAY LỜI KẾT
Sáng chiều nào cũng thế tôi
đều phải thắng xe chậm lại khi đi ngang qua những trường học dọc trên đường đi.
Một phút khó chịu thoáng qua đến với tôi vì sự ách tắc giao thông bởi sự đưa
đón con đi học của các bậc cha mẹ. Nhưng chính trong những giây phút chờ đợi ấy,
tôi đã có cơ hội chứng kiến được tình cảm linh thiêng cao quý của gia đình thật
ý nghĩa biết bao đối với cuộc đời một con người. Đặc biệt là nơi các trường mẫu
giáo, đứa con bé bỏng rời khỏi bàn tay ba mẹ càng ngập ngừng bao nhiêu thì ánh
mắt ba mẹ lại càng xót xa bấy nhiêu. Rồi, ngắm nhìn thái độ mong mỏi chờ đợi
con tan trường và giây phút gặp con với vòng tay xiết chặt của các bậc cha mẹ,
tôi tự hỏi: không biết từng em bé có cảm nhận được tình như suối nguồn của ba mẹ
mình không nhỉ? Hay chúng lại dỗi hờn vì bắt chúng phải đi học?
Tôi luôn ước mong rằng từng
bạn trẻ tuổi mới lớn vừa thi đậu đại học hãy dành một chút thời gian yên lặng
suy nghĩ lại cuốn phim cuộc đời của mình từ khi còn là bào thai và trong thời
gian sơ sinh đã được ba mẹ đỡ nâng thế nào? Rồi ngày đầu tiên đi nhà trẻ, học mẫu
giáo, cấp I, cấp II, cấp III. Hãy tưởng tượng lại từng ngày đưa đón của ba mẹ,
từng nỗi vất vả hy sinh của ba mẹ đã lo cho mình tiền ăn, tiền học và những nhu
cầu cần thiết. Cũng đừng quên nghĩ tới những giọt mồ hôi, nước mắt, đau khổ và
hạnh phúc của cả gia đình đã dành trọn cho mình. Tất cả những tình tiết trong
toàn bộ cuốn phim sẽ cho các bạn cảm nhận rằng tình cha mẹ như suối nguồn không
bao giờ vơi cạn. Điều đó sẽ là động lực giúp các bạn biết tận dụng thời gian và
tiết kiệm chi tiêu để đầu tư cho việc học tập đạt kết quả tốt đẹp hơn.
Sr. Têrêsa Phạm Thị Oanh
Trích từ Phạm Thị Oanh, Gia
đình – mái trường thân yêu